Ήταν Παρασκευή, ημέρα του Αγίου Πνεύματος, όταν χτύπησε το κινητό τηλέφωνο του συμβούλου του υπουργού Δημόσιας Τάξης κ. Γ. Φλωρεντή, στη Μύκονο, όπου είχε μεταβεί για το τριήμερο.
Στην άλλη άκρη ήταν ο αστυνομικός υποδιευθυντής κ. Α. Σουλτάτος, ο «πράσινος αξιωματικός», όπως είχε χαρακτηρισθεί, ο οποίος άρχισε να βρίζει χυδαία και να απειλεί «θεούς και δαίμονες». Τι είχε συμβεί; Απλώς, ήταν ένας εύσχημος τρόπος για να διαμαρτυρηθεί για την απόφαση του Πρωτοβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου, αφού την προηγουμένη που είχε συνεδριάσει για τις «λίστες της ντροπής», τον είχε κρίνει ένοχο και του είχε επιβάλει, με ψήφους πέντε – μηδέν, την ποινή της απόταξης.
Το τηλεφώνημα αυτό ήταν και η απαρχή της κόντρας Ρωμαίου – Σουλτάτου. Ο λόγος υπήρξε προφανής: Ο κ. Ρωμαίος, όπως λέγεται, αρνήθηκε να υποκύψει στις πιέσεις των πολιτικών προστατών του κ. Σουλτάτου και να επηρεάσει την κρίση του Συμβουλίου. «Εγώ δεν θα γίνω όμηρος του Σουλτάτου», φέρεται να είχε πει.
Δικαιολογημένη, λοιπόν, η αγανάκτηση του «πράσινου αξιωματικού» αν και η μερική, έστω, δικαίωσή του δεν άργησε να έλθει. Το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο, που συνεδρίασε στις 4 Δεκεμβρίου 1997, επέβαλε στον κ. Σουλτάτο την ποινή της «αργίας με απόλυση», διαρκείας τεσσάρων μηνών.
* Πράσινοι και βένετοι
Η δικαίωση αυτή, όμως, απ’ ό,τι φαίνεται, ουδόλως χαροποίησε τον κ. Σουλτάτο. Κι αυτό για δύο λόγους: Ο πρώτος ήταν ότι με αυτόν τον τρόπο δεν βγήκε «καθαρός», όπως επεδίωκε, ώστε η απόφαση να χρησιμοποιηθεί και στα Ποινικά Δικαστήρια όπου είχε παραπεμφθεί η υπόθεση της λίστας της ντροπής. Ο δεύτερος είναι ότι η ποινή ενεγράφη στον υπηρεσιακό του φάκελο, κάτι που του έκλεινε οριστικά πλέον τον δρόμο για την ιεραρχική του εξέλιξη. «Στόχος του Σουλτάτου ήταν να είναι ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. το 2004», λένε στελέχη του υπουργείου που τον ξέρουν καλά.
«Αυτόν τον στόχο υπηρετούσαν και οι λίστες». Οι λίστες, δηλαδή, δεν χώριζαν τους αξιωματικούς σε «γαλάζιους» και «πράσινους», με βάση τα πολιτικά τους φρονήματα, αλλά σε «βένετους» και «πράσινους», με βάση την εξυπηρέτηση των προσωπικών επιδιώξεων του κ. Σουλτάτου.
Βεβαίως, ο κ. Σουλτάτος, που έχει επισημοποιηθεί σήμερα ως το ένα από τα πρόσωπα – κλειδιά στην υπόθεση της (απο)κάθαρσης της ΕΛ.ΑΣ., απ’ ό,τι φαίνεται, δεν κατέθεσε τα όπλα. Γύρω από την υπόθεσή του άρχισε να εκτυλίσσεται ένα έντονο πολιτικό παρασκήνιο.
Ο ίδιος δεν φέρεται αναμεμειγμένος σε υποθέσεις διαφθοράς.
Εκτιμάται, όμως, ότι αποτελεί το πλέον ενδεδειγμένο παράδειγμα της διαπλοκής των στελεχών της ΕΛ.ΑΣ. με πολιτικά πρόσωπα. Από το 1994, οπότε από το 5ο Τμήμα Εσωτερικών Λειτουργιών του υπουργείου Δημόσιας Τάξης μετατέθηκε στην Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία και τοποθετήθηκε στη Βουλή, ως και σήμερα, καλλιέργησε συστηματικά τις σχέσεις του με πολιτικά πρόσωπα, κυρίως, του κυβερνητικού χώρου.
Το γεγονός αυτό ερμηνεύει και τις ποικίλες πιέσεις που δέχθηκε ο υπουργός Δημόσιας Τάξης κ. Γ. Ρωμαίος, ακόμη και από τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Α. Κακλαμάνη, για τη θέση όπου θα τοποθετούνταν μετά την επανάκαμψή του στο Σώμα, αφού είχε δικαιωθεί εν μέρει από το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό. Αρχικά, πρόθεση της ηγεσίας του υπουργείου ήταν να χειρισθεί τον κ. Σολτάτο όπως ακριβώς χειρίσθηκε και τον πρώην διοικητή της Ασφάλειας Αττικής κ. Ι. Παπαδάκη μετά το «σκάνδαλο» που ξέσπασε εναντίον του για παροχή δήθεν προστασίας σε καταστήματα ηλεκτρονικών.
Ηθελε δηλαδή να τοποθετήσει τον κ. Σουλτάτο σε κάποια «νεκρή» θέση. «Η τοποθέτησή του σε νευραλγικό πόστο θα ήταν πρόκληση για τους αξιωματικούς του Σώματος», μου εκμυστηρεύθηκε ανώτατος παράγοντας του υπουργείου.
Απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, η αρχή αυτή δεν τηρήθηκε: η ηγεσία του υπουργείου υπέκυψε στις πιέσεις διαφόρων κυβερνητικών παραγόντων και ο κ. Σουλτάτος τοποθετήθηκε στη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αμαρουσίου. Ισως, το σκεπτικό να ήταν ότι από εκεί μπορεί να χειρίζεται καλύτερα και τα… ρουσφέτια των πολιτικών του προστατών. Εξάλλου, από αυτή τη θέση συνεργαζόταν αρμονικά με τον σύμβουλο του υπουργού κ. Γ. Φλωρεντή, τον οποίο επισκεπτόταν συχνά στο γραφείο του, στον 8ο όροφο της Κατεχάκη, για θέματα χορήγησης αδειών παραμονής σε αλλοδαπούς.
Τι μεσολάβησε ώστε πριν από έναν περίπου μήνα ο κ. Σουλτάτος να καταθέσει υπόμνημα στον εισαγγελέα Πρωτοδικών κ. Γ. Γεράκη, κατηγορώντας τον ίδιο τον υπουργό Δημόσιας Τάξης για παράνομες άδειες παραμονής; Αγνωστον. Το θέμα εξακολουθεί να καλύπτεται από μυστήριο. Πάντως, λέγεται ότι αρχικά στον κ. Γεράκη δεν μετέβη για τις άδειες παραμονής, αλλά για τις «λίστες της ντροπής».
Γεγονός είναι, πάντως, ότι ο κ. Σουλτάτος επιδιώκει να αναβαπτισθεί. Από «κυνηγός κεφαλών» των αξιωματικών θέλει να καθιερωθεί ως «άγγελος της κάθαρσης».
Οι «λίστες της ντροπής», όμως, εξακολουθούν να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στις σημερινές εξελίξεις στην υπόθεση της διαφθοράς. Είναι κατά κάποιον τρόπο η αρχή του νήματος, το οποίο ουδείς όμως γνωρίζει πού καταλήγει. Πριν από τέσσερις περίπου μήνες, στο Γραφείο του κ. Γ. Ρωμαίου, στην Κατεχάκη, συναντήθηκαν δύο παλιοί… φίλοι. Ο ένας ήταν ο υπουργός Δημόσιας Τάξης και ο άλλος ο δημοσιογράφος κ. Μ. Τριανταφυλλόπουλος.
* Η ιστορία με τις κασέτες
Ο τελευταίος, απ’ ό,τι λέγεται, παρουσίασε στον κ. Ρωμαίο ορισμένα στοιχεία για τη διαφθορά στην ΕΛ.ΑΣ. Τι διημήφθη επακριβώς μεταξύ τους παραμένει αδιευκρίνιστο. Ο κ. Τριανταφυλλόπουλος ισχυρίζεται, τουλάχιστον σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις, ότι ο κ. Ρωμαίος τού είπε ότι αν έβγαιναν τα στοιχεία αυτά στη δημοσιότητα, θα τον έκαιγαν. Αντιθέτως, το στενό περιβάλλον του υποστηρίζει ότι, έπειτα από προτροπή του κ. Ρωμαίου, ο Μ. Τριανταφυλλόπουλος μετέβη στον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών κ. Γ. Κολιοκώστα, στον οποίο παρέδωσε τα στοιχεία. Στις κασέτες που περιφέρονται σήμερα στα δημοσιογραφικά γραφεία έχουν καταγραφεί συνομιλίες τριών αξιωματικών, εκ των οποίων οι δύο φέρονται ότι έχουν αποστρατευθεί με βάση τις λίστες της ντροπής, ενώ ο τρίτος είναι εν ενεργεία ταξίαρχος και υπηρετεί σήμερα στη Διεύθυνση Αστυνομικών Υπηρεσιών του Κρατικού Αερολιμένα. Είναι ο κ. Σπηλιόπουλος, που εκλήθη ήδη και έδωσε κατάθεση στον κ. Γεράκη, ενώ, όπως δήλωσε, οι συνομιλίες είναι προϊόν φωτομοντάζ. Ο κ. Σπηλιόπουλος, την εποχή στην οποία αναφέρονται οι κασέτες, υπηρετούσε στο Τμήμα Αλλοδαπών. Εύλογο, λοιπόν, το ερώτημα που διατυπώνουν στελέχη του υπουργείου: Αν ισχύουν οι συνομιλίες, τότε γιατί ο Σπηλιόπουλος, από τη θέση του διοικητή του Αλλοδαπών, δεν πήρε τα αναγκαία μέτρα;
* Παράνομοι χρηματισμοί
Το μυστήριο, όμως, καθίσταται ακόμη πιο πυκνό, καθώς οι κασέτες, αντί να ρίξουν φως στα γεγονότα, τα συσκοτίζουν. Κατ’ αρχάς ποιος είναι ο ωτακουστής; Ουδείς γνωρίζει μετά βεβαιότητος. Το θεάρεστο αυτό έργο ορισμένοι το αποδίδουν σε απόστρατο σήμερα, υποστράτηγο της ΕΛ.ΑΣ., οποίος μετείχε στο Πρωτοβάθμιο Συμβουλίο Κρίσεων, ενώ η στάση του υπήρξε αντίθετη από εκείνη του κ. Σουλτάτου.
Με άλλα λόγια, κατήγγειλε τότε τις «λίστες της ντροπής», ζητώντας να μη ληφθούν υπόψη στις ετήσιες κρίσεις της ΕΛ.ΑΣ. του Μαρτίου 1997. Δεύτερον, ως συνομιλητές του κ. Σπηλιόπουλου στις περιβόητες κασέτες εμφανίζονται δύο υπασπιστές του πρώην αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. κ. Μ. Χουρδάκη, οι κκ. Ν. Γούτσιος και Α. Σιάχος, που, όπως ισχυρίζονται, αποστρατεύθηκαν με βάση τις λίστες.
Η αναφορά, όμως, και μόνον των ονομάτων αυτών των δύο αξιωματικών αυτομάτως παραπέμπει στην «υπόθεση βαλίτσα». Ποια ήταν αυτή; Στις 3 Αυγούστου 1996, όπως αναφέρεται στο αστυνομικό δελτίο, στη 1.30 το βράδυ, στη διασταύρωση των οδών Καλλιφρονά και Πόρου, στην Κυψέλη, συνελήφθησαν ο Π. Γούσης, συνταξιούχος αστυνομικός, και Δ. Τσιρτσίκος, έμπορος, έχοντας στην κατοχή τους μία βαλίτσα που περιείχε 4.921.600 δραχμές και 200 δολάρια. Η σύλληψή τους έγινε ύστερα από παγίδα που τους είχαν στήσει τέσσερις αστυνομικοί, τους οποίους προσπάθησαν να δωροδοκήσουν. Ποιος ήταν ο πραγματικός παραλήπτης των χρημάτων; Ουδείς γνωρίζει, καθώς ουδέποτε διενεργήθη έρευνα.
Ο ένας εκ των κκ. Σιάχου και Γούτσιου, με άκρως απόρρητη αναφορά του προς τον νυν αρχηγό της ΕΛ.ΑΣ. κ. Βασιλόπουλο, ισχυρίζεται, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι «κόπηκε» στις κρίσεις του 1997, λόγω της ύπαρξης της λίστας της ντροπής.
Ορισμένοι άλλοι, όμως, υποστηρίζουν ότι οι κκ. Σιάχος και Γούτσιος «κόπηκαν» έπειτα από προτροπή του πρώην διευθυντή της Ασφάλειας Αττικής κ. Γ. Παπαδάκη, ο οποίος ισχυρίσθηκε στο Πρωτοβάθμιο Συμβούλιο Κρίσεων όπου μετείχε, ότι οι δύο πρώην υπασπιστές του κ. Χουρδάκη ήταν οι πραγματικοί παραλήπτες της περιβόητης βαλίτσας.
Ο κ. Παπαδάκης, που αποτελεί ακόμη ένα πρόσωπο – κλειδί στην υπόθεση, πριν από την εμφάνιση της λίστας, υπήρξε το μεγάλο φαβορί για την αρχηγία της ΕΛ.ΑΣ. Ο αξιωματικός, με τις ομολογουμένως μεγάλες επιτυχίες στην αντιμετώπιση της εγκληματικότητας, διέθετε τη φιλοδοξία να ηγηθεί τους Σώματος. Μάλιστα η φιλοδοξία του αυτή τον είχε φέρει σε σύγκρουση με ομόβαθμούς του αξιωματικούς στην ιεραρχία της ΕΛ.ΑΣ, όπως για παράδειγμα με τον κ. Γ. Ριλάκη, με τον οποίο, απ’ ό,τι λέγεται, «ανταγωνιζόταν» για το ποιος θα διασφαλίσει περισσότερους πολιτικούς προστάτες.
Οι φιλοδοξίες, όμως, των κκ. Παπαδάκη και Ριλάκη ουδέποτε ικανοποιήθηκαν. Αποστρατεύθηκαν και οι δύο κατά τις κρίσεις του 1998. Μάλιστα, ο κ. Ι. Παπαδάκης θα μπορούσαμε να πούμε ότι είχε και… άδοξο τέλος. Λιγό καιρό μετά την εμφάνιση της «λίστας της ντροπής», ενεπλάκη σε μια υπόθεση πώλησης προστασίας σε καταστήματα ηλεκτρονικών παιχνιδιών, στην Ομόνοια, για την οποία όμως αθωώθηκε με απαλλακτικό βούλευμα. Η εμπλοκή του, όμως, του στοίχισε τη μετάθεσή του λένε ότι γι’ αυτό παρενέβη και κάποιος σύμβουλος του Πρωθυπουργού στην Επιθεώρηση Πειραιά.
* Αναπάντητα ερωτήματα
Η υπόθεση δημιουργεί πολλά ερωτηματικά. Ενα από αυτά είναι γιατί η υπόθεση της διαφθοράς της ΕΛ.ΑΣ. «έσκασε», όπως λένε στη δημοσιογραφική γλώσσα, σήμερα, εν μέσω της ραστώνης του καλοκαιριού. Ουδείς μπορεί να δώσει κάποια πειστική απάντηση. Γεγονός, πάντως, είναι ότι οι εισαγγελείς κκ. Γεράκης και Παναγιωτόπουλος κινήθηκαν μετά το υπόμνημα Σουλτάτου.
Οι εικασίες που κυκλοφορούν για τη χρονική συγκυρία είναι πολλές. Η πρώτη έχει να κάνει με την τακτική Σουλτάτου. Λέγεται, δηλαδή, ότι ο κ. Σουλτάτος, που είχε προετοιμάσει την «ηρωική του έξοδο» από την ΕΛ. ΑΣ η παραίτησή του έγινε ήδη αποδεκτή από τον αρχηγό της ΕΛ. ΑΣ , μετέβη στο Τμήμα Αλλοδαπών Αμαρουσίου με αποκλειστικό σκοπό να αλιεύσει στοιχεία σε βάρος του υπουργού Δημόσιας Τάξης κ. Ρωμαίου για την υπόθεση των αδειών παραμονής. Ε, λοιπόν, βρήκε τα «στοιχεία» και τα παρέδωσε στον εισαγγελέα.
Η δεύτερη εκδοχή έχει σχέση με τα πολιτικά σενάρια που εξυφαίνονται εσχάτως στο παρασκήνιο. Οι οπαδοί αυτής της άποψης υποστηρίζουν ότι προϋπόθεση για την απομάκρυση του κ. Ρωμαίου που κατά κοινή ομολογία θεωρείται επιτυχημένος υπουργός , από το Μέγαρο της Κατεχάκη είναι η συκοφάντησή του με την εμπλοκή του δήθεν σε κάποιο σκάνδαλο. Μάλιστα, οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι έχει βρεθεί ακόμη και ο αντικαταστάτης του.
* Οι Ελληνες Ντι Πιέτρο
Η τρίτη εκδοχή είναι κυρίως δικαστική. Ξεκινά με δεδομένο ότι ο κ. Σουλτάτος μετέβη στον εισαγγελέα κ. Κολιοκώστα για την υπόθεση της λίστας και παρεμπιπτόντως παρέδωσε και το υπόμνημα για τις άδειες παραμονής και την προστασία σε νυκτερινά κέντρα. Οι ίδιοι κύκλοι ισχυρίζονται ακόμη ότι ήταν «μοναδική ευκαιρία των εισαγγελέων να πάρουν τη ρεβάνς» από τον κ. Ρωμαίο, ο οποίος στο παρελθόν είχε έλθει σε σύγκρουση μαζί τους. Υπάρχει και μια τέταρτη εκδοχή που λέει ότι η υπόθεση αυτή είναι απλώς ο προθάλαμος που θα βάλει τους δύο εισαγγελείς που φιλοδοξούν να αναδειχθούν σε Ελληνες Ντι Πιέτρο, στον κόσμο των διαπλεκομένων που έχουν ήδη κληθεί να διευρευνήσουν.
Ποιοι είναι όμως οι δύο εισαγγελείς, οι κκ. Γεράκης και Παναγιωτόπουλος, που αποτελούν ακόμη δύο πρόσωπα – κλειδιά; Κατ’ αρχάς, μοιάζει αδιανόητο οι δύο εισαγγελείς που πήραν την εντολή διερεύνησης της υπόθεσης από τον προϊστάμενό τους κ. Κολιοκώστα, να μη γνώριζαν ότι η είσοδός τους στα άδυτα της Κρατικής με τον τρόπο που έγινε θα προκαλούσε σάλο. Ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι ο κ. Γεράκης, που υπηρετεί το εισαγγελικό σώμα επί 15 περίπου έτη, δεν είναι η πρώτη φορά που ασχολείται με τέτοιου είδους δικαστικές έρευνες. Επιπλέον, είναι ο ίδιος που άσκησε τη συμπληρωματική ποινική δίωξη για σειρά αξιόποινων πράξεων σε βάρος ανώτατων αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ. για τις «λίστες της ντροπής», ενώ διενεργεί και προκαταρκτική εξέταση για καταγγελίες σχετικά με την κάλυψη που φέρονται να παρέχουν αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. σε άτομα που έχουν σχέση με εμπόριο ναρκωτικών.
Εσχάτως, ετέθη και επικεφαλής πέντε εισαγγελέων που διενεργούν προκαταρκτική εξέταση για τις επιχειρηματικές – εκδοτικές κόντρες», όπως προκύπτουν από δημοσιεύματα του Τύπου. Εμπειρος εισαγγελικός λειτουργός θεωρείται και ο κ. Παναγιωτόπουλος, έστω κι αν δεν έχει ασχοληθεί στο παρελθόν με υποθέσεις διαφθοράς στην ΕΛ.ΑΣ.
Είναι γεγονός, πάντως, ότι οι κκ. Γεράκης και Παναγιωτόπουλος με τον τρόπο που ενήργησαν που προκάλεσε μάλιστα και την αντίδραση του υπουργού Δικαιοσύνης κ. Γιαννόπουλου, ο οποίος χαρακτήρισε την ενέργειά τους όχι μόνον άκομψη αλλά και παράνομη , ήθελαν να δώσουν ένα σαφές μήνυμα. Το ερώτημα είναι αν το μήνυμα αυτό είχε ως αποδέκτη τον υπουργό Δημόσιας Τάξης κ. Ρωμαίο, ο οποίος θεωρεί ότι υπήρξε «προσωπικός στόχος» ή απέβλεπε κάπου αλλού. Οπως κι αν έχει, η εισαγγελική έρευνα, ασχέτως με τον τρόπο που διενεργήθη, από κάπου θα έπρεπε να αρχίσει. Ιδιαίτερα, αν ληφθεί υπόψη ότι τα πρόσωπα που «φωτογραφίζονται» τόσο στις καταγγελίες Σουλτάτου όσο και στις αγνώστου προελεύσεως και αποδεικτικότητος κασέτες, κινούνται στο περιβάλλον του κ. Ρωμαίου.
Η έρευνα αυτή, όμως, όπως προκύπτει από τις πληροφορίες που αφήνει να διαρρεύσουν η Εισαγγελία, θα συνεχισθεί. Ηδη, εκλήθησαν και κατέθεσαν οι κκ. Γ. Φλωρεντής, σύμβουλος του κ. Ρωμαίου, ο Γ. Γιάννες, διοικητής της Κρατικής Ασφάλειας, ο κ. Γ. Σπηλιόπουλος, πρώην προϊστάμενος της Υποδιεύθυνσης Αλλοδαπών της Ασφάλειας Αττικής, ενώ συμπληρωματικές καταθέσεις έδωσαν οι κκ. Α. Σουλτάτος και Μ. Τριανταφυλλόπουλος.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του εισαγγελικού περιβάλλοντος, η άσκηση ποινικών διώξεων και η παραπομπή της υπόθεσης σε τακτική ανάκριση είναι πλέον θέμα ημερών.
Σε τι διαφέρει αυτή η υπόθεση από ανάλογες που έχουν έρθει στο φως από το παρελθόν; Κατ’ αρχήν, σε αυτήν εμπλέκονται, εκτός από αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ. και πολιτικά πρόσωπα που ανήκουν στο στενό περιβάλλον του κ. Ρωμαίου. Ο λόγος γίνεται κυρίως για τον διευθυντή του Πολιτικού του Γραφείου κ. Η. Λουκά, ο οποίος από τη μία πλευρά έχει κληθεί να δώσει κατάθεση, από την άλλη έχει καταστήσει σαφές με γραπτή του δήλωση ότι θα μηνύσει τον κ. Σουλτάτο. Εύλογο όμως είναι το ερώτημα: η εμπλοκή του κ. Λουκά, που κινείται στο στενό περιβάλλον του κ. Ρωμαίου, έχει πραγματική υπόσταση ή είναι πρόϊόν σκευωρίας; Ουδείς γνωρίζει. Ο κ. Ρωμαίος, πάντως, είναι αποφασισμένος να μην παράσχει κάλυψη σε κανέναν. «Δεν είμαι διατεθειμένος να καλύψω κανέναν, όποιος κι αν είναι αυτός», εκμυστηρεύεται στο στενό του περιβάλλον.
Εν κατακλείδι, η νέα υπόθεση διαφθοράς στην ΕΛ.ΑΣ., όπως εξελίσσεται, τα έχει όλα: μίζες, λίστες, καρφώματα, φατρίες, πολιτικούς προστάτες και Ουκρανέζες.
Ποικοίλα, όμως, είναι και τα ερωτήματα που δημιουργεί. Για ένα πράγμα, όμως, όλοι συμφωνούν: η διαφθορά στα Σώματα Ασφαλείας έχει προσλάβει άκρως ανησυχητικές διαστάσεις.
Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν πλέον ότι, αν κάποιος σκόπευε να διερευνήσει το οργανωμένο έγκλημα στην Ελλάδα, θα έπρεπε, τουλάχιστον, να ξεκινήσει από την ΕΛ.ΑΣ. Αρχηγείο και Εσωτερικές Υποθέσεις
Η δημιουργία Αρχηγείου και η σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων είναι οι δύο θεσμικές παρεμβάσεις τις οποίες αναμένεται να προωθήσει, λίαν συντόμως, η ηγεσία του υπουργείου Δημόσιας Τάξης, προκειμένου να καταστήσει πιό εύρυθμη τη λειτουργία της ΕΛ. ΑΣ. και να κτυπήσει αποτελεσματικά τη διαφθορά.
Ο κ. Ρωμαίος εκτιμά ότι οι συνθήκες για τη δημιουργία αρχηγείου, που θα λειτουργεί ανεξαρτήτως από την ηγεσία του υπουργείου, είναι πλέον ώριμες. «Το σχέδιο νόμου είναι έτοιμο», είπε. «Απομένει να διευκρινισθεί επακριβώς ποιες αρμοδιότητες θα «περάσουν» στο νέο όργανο διοίκησης της ΕΛ.ΑΣ. και ποιες θα διατηρήσει το υπουργείο».
Απόφαση της ηγεσίας του υπουργείου είναι ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ., που θα είναι επικεφαλής του αρχηγείου, να διορίζεται από την κυβέρνηση, ενώ στις προθέσεις της είναι να διατηρήσει για τον εαυτό της μόνο τις πολιτικές, επιτελικές και ορισμένες οικονομικές αρμοδιότητες που ασκεί και σήμερα. Ετσι, για παράδειγμα, το νέο σώμα διοίκησης θα έχει την αποκλειστική ευθύνη για τη λειτουργία της ΕΛ.ΑΣ., ενώ η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δημόσιας Τάξης θα διατηρήσει την πολιτική ευθύνη, τη χάραξη της μακροπρόθεσμης πολιτικής και την εκπόνηση των πενταετών προγραμμάτων ανάπτυξης και εξοπλισμού των Σωμάτων Ασφαλείας.
Η δημιουργία Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ., που εκτιμάται ότι θα συμβάλει αποφασιστικά και στον απεγκλωβισμό των Σωμάτων Ασφαλείας από την «πολιτική εξουσία», κρίνεται πλέον ως επιβεβλημένη μετά τις θεσμικές πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί με σκοπό την εξάλειψη των «πελατειακών σχέσεων», του ρουσφετιού και της «πολιτικής προστασίας». Τα μέτρα αυτά είναι η καθιέρωση του συστήματος των Πανελληνίων Εξετάσεων για την εισαγωγή στην ΕΛ.ΑΣ., η καθιέρωση νέου, αξιοκρατικού συστήματος προαγωγών, μεταθέσεων και τοποθετήσεων, και η διαφάνεια.
Από την άλλη πλευρά, η ηγεσία του υπουργείου είναι αποφασισμένη, όπως κατέστησε σαφές ο κ. Ρωμαίος μιλώντας προς «Το Βήμα», να φέρει στη Βουλή σχέδιο νόμου για τη δημιουργία Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων. Η υπηρεσία της οποίας θα προΐσταται δικαστικός λειτουργός θα λειτουργεί στα πρότυπα ανάλογης υπηρεσίας που υπάρχει και στις ΗΠΑ. Ήδη, γι' αυτό τον λόγο, ειδικοί του FBI έχουν έρθει στην Αθήνα και συμμετείχαν στην κατάρτιση του σχετικού σχεδίου. «Είμαι στόχος γιατί έχω ενοχλήσει…»
Την περασμένη Τρίτη, το μεσημέρι, ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου κ. Ν. Κούρκουλος, τηλεφώνησε στον υπουργό Δημόσιας Τάξης κ. Γ. Ρωμαίο. «Μου τηλεφώνησε με πολύ δισταγμό», λέει ο κ. Ρωμαίος. «Και αυτό, γιατί, όπως μου είπε, καταλάβαινε τι θα επακολουθούσε, και φοβόταν να μου ζητήσει εξυπηρέτηση. Περί τίνος επρόκειτο; Ηθελε να υπογράψω άδεια παραμονής για μία Αλβανίδα πρωταγωνίστρια που θα έπαιζε στο Ηρώδειο. Να μην την υπογράψω την άδεια παραμονής; Ε, θα την υπογράψω, κύριε συνάδελφε. Θα την υπογράψω αυτή την άδεια». [Το τηλεφώνημα επιβεβαίωσε και ο κ. Ν. Κούρκουλος, ο οποίος παραδέχθηκε σε επικοινωνία που είχε με «Το Βήμα», ότι πράγματι ζήτησε από τον κ. Ρωμαίο να υπογράψει άδεια παραμονής για μία Αλβανίδα που θα πρωταγωνιστήσει στην «Ηλέκτρα», στο Ηρώδειο, αρνούμενος να αποκαλύψει το ονομά της, από τη στιγμή που, όπως είπε, δεν της έχει χορηγηθεί άδεια παραμονής].
Η υπόθεση, βεβαίως, δεν έχει σχέση με την «Ηλέκτρα», αλλά με το… σκάνδαλο των ημερών την έρευνα των ειασαγγελέων κκ. Γ. Γεράκη και Π. Παναγιωτόπουλου, για τις άδειες παραμονής των αλλοδαπών που υπέγραφε ο υπουργός Δημόσιας Τάξης. Ο κ. Ρωμαίος, στη συνέντευξή του προς «Το Βήμα», είναι κατηγορηματικός: «Οταν έρχονται, για παράδειγμα, οι Μητροπόλεις», αναφέρει, «και μου λένε ότι τα μοναστήρια καταρρέουν γιατί δεν υπάρχουν Ελληνίδες καλόγριες και αναγκάζονται να φέρνουν απέξω, να μη δώσω άδεια; Σε 100 και πλέον καλόγριες έχω δώσει άδεια. Το ίδιο έχει γίνει και με άλλους φορείς, υπερήλικους, αναξιοπαθούντες, κ.ο.κ. Αυτή, λοιπόν, είναι όλη η ιστορία».
Κύριε υπουργέ, επί μία σχεδόν εβδομάδα, παρακολουθούμε την αντιπαράθεση μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου Δημόσιας Τάξης και των δικαστικών. Αφορμή υπήρξε η «εισβολή», όπως χαρακτηρίσθηκε, των κκ. Γεράκη, Παναγιωτόπουλου στην Κρατική Ασφάλεια. Μήπως η αντίδρασή σας υποκρύπτει πρόθεση να μην ολοκληρωθεί η έρευνα;
«Ποιο ήταν το θέμα που μας ενόχλησε; Κατ’ αρχάς, ήρθαν δύο ειασαγγελείς χωρίς να ειδοποιήσουν κανέναν, χωρίς να ενημερώσουν κανέναν από τη φυσική ή πολιτική ηγεσία εγώ απουσίαζα, όπως ξέρετε, στη Σαμοθράκη , και πήγαν στη Διεύθυνση Κρατικής Ασφάλειας και ζήτησαν 17 φακέλους. Κατέβασαν τους φακέλους και συνέταξαν ένα πρακτικό με το τί περιείχαν. Κάλεσαν τον διευθυντή να το υπογράψει. Αυτός τους είπε πολύ σωστά επειδή είναι φάκελοι της Κρατικής Ασφάλειας, δώστε μου αντίγραφο. Αυτοί, όμως, δεν του έδωσαν. Τους ζήτησε αντίγραφο του πρακτικού, δηλαδή τού τι πήραν. Και αυτοί δεν του έδωσαν ούτε αυτό το στοιχειώδες. Παίρνουν κάποια έγγραφα από την Κρατική Ασφάλεια, και δεν δίνουν αντίγραφο του πρακτικού τού τι πήραν».
Οι εισαγγελείς είχαν το δικαίωμα να εισέλθουν σε μία υπηρεσία, όπως είναι η Κρατική Ασφάλεια, που εκτός των άλλων θεωρείται και «ευαίσθητη υπηρεσία», και να πάρουν έγγραφα;
«Εγώ δεν εξετάζω τη νομική πλευρά, όπως θέλησαν να κάνουν ορισμένοι. Δικαιοσύνη είναι, δικαστές είναι, θα μπορούσαν να μπουν και στην Κρατική Ασφάλεια. Αλλά, πρώτον, όφειλαν να ενημερώσουν και, το κυριότερο έχει μεγάλη σημασία αυτό να αφήσουν ένα αντίγραφο του πρακτικού για το τι πήραν. Οταν έφυγαν , εμείς δεν γνωρίζαμε τι πήραν. Όποιον και αν ρώτησα και με όποιον και αν κουβέντιασα ακόμη και με αυτούς που είχαν αντιρρήσεις για την αντίδρασή μου όταν άκουσαν ότι δεν έδωσαν αντίγραφο του πρακτικού, εξεπλάγησαν. Τώρα, όλος αυτός ο τρόπος τι σηματοδότησε; Αυτό έχει σημασία. Σηματοδότησε ένα δικαιολογημένο θόρυβο, που προκάλεσαν εφημερίδες, ραδιόφωνα και τηλεοράσεις, το ίδιο βράδυ και την επόμενη ημέρα. Μίλησαν για εισβολή και για κατάσχεση φακέλων. Αυτό που δημιουργήθηκε στην κοινή γνώμη ήταν ότι κάτι πολύ σοβαρό συνέβη στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης. Ετσι, δεν είναι;»
Δεν μου απαντήσατε, όμως, μήπως η αντίδρασή σας αυτή υποκρύπτει διάθεση να αποσιωπήσετε κάτι;
«Επί της ουσίας, θέλω να πω ότι εγώ προσωπικά έχω κάνει διάταξη, προκειμένου να ανατίθεται σε εισαγγελείς η διενέργεια έρευνας για τις υποθέσεις διαφθοράς. Επίσης, έχουμε αποφασίσει και ετοιμάσει νομοσχέδιο για τη σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων προς αντιμετώπιση της διαφθοράς με προϊστάμενο εισαγγελέα. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Σημαίνουν ότι εμείς, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της διαφθοράς στην Αστυνομία, ζητούμε τη σύμπραξη της εισαγγελίας. Από την ώρα που ζητούμε αυτή τη σύμπραξη, δεν ήταν δυνατόν εμείς να αρνηθούμε στην εισαγγελία να κάνει έρευνα για οποιαδήποτε θέματα, ακόμη και μέσα στο υπουργείο. Αρα, δεν είναι αυτός ο λόγος της αντίδρασής μας. Ο λόγος είναι γιατί δημιουργήθηκε ένας θόρυβος που κατά την εκτίμησή μας δεν ανταποκρίνεται στην ουσία της υπόθεσης».
Να δούμε, όμως, την ουσία της υπόθεσης;
«Βεβαίως. Κατ’ αρχάς, τι είναι αυτοί οι φάκελοι. Εμείς δώσαμε στη δημοσιότητα και τις 17 υποθέσεις. Δηλώνω, και το δηλώνω κατηγορηματικά, ότι όλοι οι φάκελοι για άδειες παραμονής που έχω υπογράψει εγώ είναι στη διάθεση της εισαγγελίας. Ολοι ανεξαιρέτως. Δεν έχουμε τίποτε να φοβηθούμε. Είναι 2.300 φάκελοι που υπογράφηκαν σε διάστημα 20 μηνών. Το ίδιο διάστημα από τα Τμήματα Αλλοδαπών δόθηκαν 70.000 άδειες παραμονής. Εγώ έχω κάποια δικαιώματα, βάσει μιας νομολογίας που ακολουθείται σε αυτές τις περιπτώσεις. Ασκώ το δικαίωμα αυτό κατά τη δική μου κρίση, και αυτό είναι καθαρά πολιτικό θέμα. Επαναλαμβάνω, είναι καθαρά πολιτικό θέμα. Τι μπορεί να κρίνει σε αυτές τις περιπτώσεις η Δικαιοσύνη που φυσικά εμείς ζητούμε να το κάνει; Πρώτον, αν υπήρξε χρηματισμός. Να το ερευνήσει και για τις 2.300 περιπτώσεις. Δεύτερον, αν μέσα σε αυτές τις περιπτώσεις υπήρξαν κάποιοι που βαρύνονται με αδικήματα ή οτιδήποτε άλλο, και επομένως στοιχειοθετεί, έστω, κατάχρηση εξουσίας, ή όπως θέλουν να το χαρακτηρίσουν. Μόνο αυτές τις δύο περιπτώσεις μπορεί να εξετάσει η Δικαιοσύνη. Δεν είναι δουλειά του εισαγγελέα να εξετάσει τις πολιτικές πτυχές αυτής της υπόθεσης».
Η ύπαρξη αυτής της δυνατότητας, ή του δικαιώματος, αν θέλετε, του υπουργού, να υπογράφει άδειες παραμονής, πιστεύετε ότι θα πρέπει να τον καθιστά ανεξέλεγκτο;
«Κατ’ αρχάς, ποιες είναι αυτές οι 2.300 περιπτώσεις, και γιατί υπάρχει αυτός ο νόμος. Γνωρίζεις ότι προτού αρχίσει η διαδικασία νομιμοποίησης, αυτό που ίσχυε είναι ότι τα αστυνομικά τμήματα μπορούσαν να δώσουν ως έξι μήνες άδεια παραμονής. Αυτός ο νόμος ψηφίσθηκε το 1991. Δεν μιλάμε δηλαδή για σημερινή ιστορία. Και αλλοι υπουργοί έδωσαν άδειες παραμονής. Εγω έδωσα περισσότερες από άλλους καμιά αντίρρηση. Δεν θα κρύψω τίποτε. Και έδωσα περισσότερες από τους άλλους, πρώτον, διότι βρέθηκα στην αιχμή αύξησης των αλλοδαπών και, δεύτερον, διότι, και το λέω αυτό επίσημα και επώνυμα, αντιμετώπιζα όλα αυτά τα θέματα με κάποια ευαισθησία. Θα πω όμως και το εξής: Από αυτές τις 2.300 άδειες, το 95% τουλάχιστον, έχει δοθεί έπειτα από αιτήματα οργανώσεων, Μητροπόλεων, κρατικών υπηρεσιών, πολιτικών, εκδοτών, δημοσιογράφων και άλλων. Για κάθε περίπτωση, έχουμε τα στοιχεία αυτού που ζήτησε την άδεια παραμονής».
Κύριε υπουργέ, θα σας ρωτήσω ευθέως: Πιστεύετε ότι είστε πολιτικός στόχος; Ρωτώ, διότι, εκτός από τους φακέλους για τις άδειες, υπάρχουν καταγγελίες ή ακόμη και κασέτες που έχουν δοθεί στη Δικαιοσύνη, στις οποίες εμφανίζονται να χρηματίζονται ακόμη και άτομα του στενού σας περιβάλλοντος.
«Για ένα είμαι βέβαιος. Είμαι προσωπικός στόχος, αυτή την ώρα. Οι άλλες καταγγελίες για διαφθορά εμένα δεν με αγγίζουν. Οταν όμως έρχεται ο εισαγγελέας να πάρει φακέλους που έχω υπογράψει εγώ, είναι σαφές ότι πάνε να μου δημιουργήσουν πρόβλημα. Πιθανόν, έχει ενοχλήσει η επιτυχία. Γιατί πιστεύω το να γίνουν μέσα σε 20 μήνες τόσες τομές, που χρόνια τις είχε ανάγκη το Σώμα, να καταρτισθεί ένα γιγαντιαίο εξοπλιστικό πρόγραμμα, να είμαστε έτοιμοι για συνολική αναδιάρθρωση, και ταυτόχρονα να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά την εγκληματικότητα, που θα μπορούσε λόγω συνθηκών να είναι εκρηκτικών διαστάσεων, όλα αυτά συνιστούν επιτυχημένη υπουργία. Ηδη, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχω στη διάθεσή μου, έχουμε 50% μείωση της εγκληματικότητας σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 1998, ενώ σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες, πέρυσι, μειώθηκε κατά 12%. Βέβαια, αυτό δεν είχε ούτε το 1% της προβολής από αυτή της πρόσκαιρης έξαρσης. Εμας, μας ενδιαφέρει η ουσία, αλλά είναι μια ευκαιρία να το επισημάνω».
Σας ρώτησα αν είστε στόχος, διότι, με αφορμή αυτή την υπόθεση, ήρθαν στο φώς διάφορα σενάρια που χρωματίζονται με έντονο παρασκήνιο.
«Δεν είχα καμιά επαφή με κανέναν γι’ αυτό το θέμα. Διότι δεν μου πάει. Και αν θέλεις, ένα μειονέκτημα που έχω, αν και ασχολούμαι με την πολιτική, είναι ότι δεν μετέχω σε παρασκήνια. Στο ερώτημά σου, τι βρίσκεται πίσω από αυτή την υπόθεση, δεν μπορώ να σου απαντήσω, γιατί δεν ξέρω από παρασκήνια. Δεν έχω καμιά εμπειρία. Βεβαίως, δεν δέχθηκα και κανέναν συμβιβασμό. Κι αυτό ίσως ενοχλεί».
Ανεξαρτήτως, πάντως, του τρόπου που ενήργησαν οι δύο εισαγγελείς, θα πρέπει να παραδεχθείτε ότι υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα διαφθοράς στην ΕΛ.ΑΣ. που πρέπει να διερευνηθεί.
«Ισχύουν αυτά που είπα στην αρχή. Εχω κατ’ επανάληψη δηλώσει ότι για εμάς η αντιμετώπιση της διαφθοράς στην Αστυνομία αποτελεί πρωταρχικό στόχο και για να το αντιμετωπίσουμε αυτό πήραμε μία σειρά μέτρα, όπως είναι το «Πόθεν έσχες», τους εισαγγελείς, την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων. Επίσης, η μοριοποίηση των μεταθέσεων, η καθιέρωση αριθμητικών στόχων ανά μήνα στις αστυνομικές διευθύνσεις και η σύνδεση του νέου συστήματος κρίσεων με τις επιδόσεις των αξιωματικών, σχετικά με αυτούς τους στόχους, αποτελούν παρεμβάσεις που έχουν άμεση σχέση με την πηγή της ελαστικοποίησης των συνειδήσεων, που δεν είναι άλλη από την έως σήμερα απουσία μηχανισμού διασφάλισης της αξιοκρατίας στην Αστυνομία. Η διαφάνεια και η αξιοκρατική λειτουργία ενός Σώματος είναι οι πρώτες προυποθέσεις για τη διαφύλαξή του από κρούσματα διαφθοράς. Γι’ αυτό είμαι σίγουρος ότι θα κτυπήσουμε τη διαφθορά. Αλλά επαναλαμβάνω, εμείς ζητούμε τη σύμπραξη και τη συνεργασία με τους εισαγγελείς για να αντιμετωπισθούν τα όποια προβλήματα διαφθοράς υπάρχουν και για όποιον υπάρχουν. Δεν με απασχολεί πού θα φθάσουν και πώς θα φθάσουν. Ενα όμως πρέπει να επισημάνω. Οταν μιλάει κανείς για διαφθορά πρέπει να έχει συγκεκριμένα στοιχεία».
Αναφέρεσθε στις κασέτες, ή ακόμη και στις καταγγελίες, για το περιβάλλον σας;
Εκτιμάται, όμως, ότι αποτελεί το πλέον ενδεδειγμένο παράδειγμα της διαπλοκής των στελεχών της ΕΛ.ΑΣ. με πολιτικά πρόσωπα. Από το 1994, οπότε από το 5ο Τμήμα Εσωτερικών Λειτουργιών του υπουργείου Δημόσιας Τάξης μετατέθηκε στην Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία και τοποθετήθηκε στη Βουλή, ως και σήμερα, καλλιέργησε συστηματικά τις σχέσεις του με πολιτικά πρόσωπα, κυρίως, του κυβερνητικού χώρου.
Το γεγονός αυτό ερμηνεύει και τις ποικίλες πιέσεις που δέχθηκε ο υπουργός Δημόσιας Τάξης κ. Γ. Ρωμαίος, ακόμη και από τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Α. Κακλαμάνη, για τη θέση όπου θα τοποθετούνταν μετά την επανάκαμψή του στο Σώμα, αφού είχε δικαιωθεί εν μέρει από το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό. Αρχικά, πρόθεση της ηγεσίας του υπουργείου ήταν να χειρισθεί τον κ. Σολτάτο όπως ακριβώς χειρίσθηκε και τον πρώην διοικητή της Ασφάλειας Αττικής κ. Ι. Παπαδάκη μετά το «σκάνδαλο» που ξέσπασε εναντίον του για παροχή δήθεν προστασίας σε καταστήματα ηλεκτρονικών.
Ηθελε δηλαδή να τοποθετήσει τον κ. Σουλτάτο σε κάποια «νεκρή» θέση. «Η τοποθέτησή του σε νευραλγικό πόστο θα ήταν πρόκληση για τους αξιωματικούς του Σώματος», μου εκμυστηρεύθηκε ανώτατος παράγοντας του υπουργείου.
Απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, η αρχή αυτή δεν τηρήθηκε: η ηγεσία του υπουργείου υπέκυψε στις πιέσεις διαφόρων κυβερνητικών παραγόντων και ο κ. Σουλτάτος τοποθετήθηκε στη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αμαρουσίου. Ισως, το σκεπτικό να ήταν ότι από εκεί μπορεί να χειρίζεται καλύτερα και τα… ρουσφέτια των πολιτικών του προστατών. Εξάλλου, από αυτή τη θέση συνεργαζόταν αρμονικά με τον σύμβουλο του υπουργού κ. Γ. Φλωρεντή, τον οποίο επισκεπτόταν συχνά στο γραφείο του, στον 8ο όροφο της Κατεχάκη, για θέματα χορήγησης αδειών παραμονής σε αλλοδαπούς.
Τι μεσολάβησε ώστε πριν από έναν περίπου μήνα ο κ. Σουλτάτος να καταθέσει υπόμνημα στον εισαγγελέα Πρωτοδικών κ. Γ. Γεράκη, κατηγορώντας τον ίδιο τον υπουργό Δημόσιας Τάξης για παράνομες άδειες παραμονής; Αγνωστον. Το θέμα εξακολουθεί να καλύπτεται από μυστήριο. Πάντως, λέγεται ότι αρχικά στον κ. Γεράκη δεν μετέβη για τις άδειες παραμονής, αλλά για τις «λίστες της ντροπής».
Γεγονός είναι, πάντως, ότι ο κ. Σουλτάτος επιδιώκει να αναβαπτισθεί. Από «κυνηγός κεφαλών» των αξιωματικών θέλει να καθιερωθεί ως «άγγελος της κάθαρσης».
Οι «λίστες της ντροπής», όμως, εξακολουθούν να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στις σημερινές εξελίξεις στην υπόθεση της διαφθοράς. Είναι κατά κάποιον τρόπο η αρχή του νήματος, το οποίο ουδείς όμως γνωρίζει πού καταλήγει. Πριν από τέσσερις περίπου μήνες, στο Γραφείο του κ. Γ. Ρωμαίου, στην Κατεχάκη, συναντήθηκαν δύο παλιοί… φίλοι. Ο ένας ήταν ο υπουργός Δημόσιας Τάξης και ο άλλος ο δημοσιογράφος κ. Μ. Τριανταφυλλόπουλος.
* Η ιστορία με τις κασέτες
Ο τελευταίος, απ’ ό,τι λέγεται, παρουσίασε στον κ. Ρωμαίο ορισμένα στοιχεία για τη διαφθορά στην ΕΛ.ΑΣ. Τι διημήφθη επακριβώς μεταξύ τους παραμένει αδιευκρίνιστο. Ο κ. Τριανταφυλλόπουλος ισχυρίζεται, τουλάχιστον σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις, ότι ο κ. Ρωμαίος τού είπε ότι αν έβγαιναν τα στοιχεία αυτά στη δημοσιότητα, θα τον έκαιγαν. Αντιθέτως, το στενό περιβάλλον του υποστηρίζει ότι, έπειτα από προτροπή του κ. Ρωμαίου, ο Μ. Τριανταφυλλόπουλος μετέβη στον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών κ. Γ. Κολιοκώστα, στον οποίο παρέδωσε τα στοιχεία. Στις κασέτες που περιφέρονται σήμερα στα δημοσιογραφικά γραφεία έχουν καταγραφεί συνομιλίες τριών αξιωματικών, εκ των οποίων οι δύο φέρονται ότι έχουν αποστρατευθεί με βάση τις λίστες της ντροπής, ενώ ο τρίτος είναι εν ενεργεία ταξίαρχος και υπηρετεί σήμερα στη Διεύθυνση Αστυνομικών Υπηρεσιών του Κρατικού Αερολιμένα. Είναι ο κ. Σπηλιόπουλος, που εκλήθη ήδη και έδωσε κατάθεση στον κ. Γεράκη, ενώ, όπως δήλωσε, οι συνομιλίες είναι προϊόν φωτομοντάζ. Ο κ. Σπηλιόπουλος, την εποχή στην οποία αναφέρονται οι κασέτες, υπηρετούσε στο Τμήμα Αλλοδαπών. Εύλογο, λοιπόν, το ερώτημα που διατυπώνουν στελέχη του υπουργείου: Αν ισχύουν οι συνομιλίες, τότε γιατί ο Σπηλιόπουλος, από τη θέση του διοικητή του Αλλοδαπών, δεν πήρε τα αναγκαία μέτρα;
* Παράνομοι χρηματισμοί
Το μυστήριο, όμως, καθίσταται ακόμη πιο πυκνό, καθώς οι κασέτες, αντί να ρίξουν φως στα γεγονότα, τα συσκοτίζουν. Κατ’ αρχάς ποιος είναι ο ωτακουστής; Ουδείς γνωρίζει μετά βεβαιότητος. Το θεάρεστο αυτό έργο ορισμένοι το αποδίδουν σε απόστρατο σήμερα, υποστράτηγο της ΕΛ.ΑΣ., οποίος μετείχε στο Πρωτοβάθμιο Συμβουλίο Κρίσεων, ενώ η στάση του υπήρξε αντίθετη από εκείνη του κ. Σουλτάτου.
Με άλλα λόγια, κατήγγειλε τότε τις «λίστες της ντροπής», ζητώντας να μη ληφθούν υπόψη στις ετήσιες κρίσεις της ΕΛ.ΑΣ. του Μαρτίου 1997. Δεύτερον, ως συνομιλητές του κ. Σπηλιόπουλου στις περιβόητες κασέτες εμφανίζονται δύο υπασπιστές του πρώην αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. κ. Μ. Χουρδάκη, οι κκ. Ν. Γούτσιος και Α. Σιάχος, που, όπως ισχυρίζονται, αποστρατεύθηκαν με βάση τις λίστες.
Η αναφορά, όμως, και μόνον των ονομάτων αυτών των δύο αξιωματικών αυτομάτως παραπέμπει στην «υπόθεση βαλίτσα». Ποια ήταν αυτή; Στις 3 Αυγούστου 1996, όπως αναφέρεται στο αστυνομικό δελτίο, στη 1.30 το βράδυ, στη διασταύρωση των οδών Καλλιφρονά και Πόρου, στην Κυψέλη, συνελήφθησαν ο Π. Γούσης, συνταξιούχος αστυνομικός, και Δ. Τσιρτσίκος, έμπορος, έχοντας στην κατοχή τους μία βαλίτσα που περιείχε 4.921.600 δραχμές και 200 δολάρια. Η σύλληψή τους έγινε ύστερα από παγίδα που τους είχαν στήσει τέσσερις αστυνομικοί, τους οποίους προσπάθησαν να δωροδοκήσουν. Ποιος ήταν ο πραγματικός παραλήπτης των χρημάτων; Ουδείς γνωρίζει, καθώς ουδέποτε διενεργήθη έρευνα.
Ο ένας εκ των κκ. Σιάχου και Γούτσιου, με άκρως απόρρητη αναφορά του προς τον νυν αρχηγό της ΕΛ.ΑΣ. κ. Βασιλόπουλο, ισχυρίζεται, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι «κόπηκε» στις κρίσεις του 1997, λόγω της ύπαρξης της λίστας της ντροπής.
Ορισμένοι άλλοι, όμως, υποστηρίζουν ότι οι κκ. Σιάχος και Γούτσιος «κόπηκαν» έπειτα από προτροπή του πρώην διευθυντή της Ασφάλειας Αττικής κ. Γ. Παπαδάκη, ο οποίος ισχυρίσθηκε στο Πρωτοβάθμιο Συμβούλιο Κρίσεων όπου μετείχε, ότι οι δύο πρώην υπασπιστές του κ. Χουρδάκη ήταν οι πραγματικοί παραλήπτες της περιβόητης βαλίτσας.
Ο κ. Παπαδάκης, που αποτελεί ακόμη ένα πρόσωπο – κλειδί στην υπόθεση, πριν από την εμφάνιση της λίστας, υπήρξε το μεγάλο φαβορί για την αρχηγία της ΕΛ.ΑΣ. Ο αξιωματικός, με τις ομολογουμένως μεγάλες επιτυχίες στην αντιμετώπιση της εγκληματικότητας, διέθετε τη φιλοδοξία να ηγηθεί τους Σώματος. Μάλιστα η φιλοδοξία του αυτή τον είχε φέρει σε σύγκρουση με ομόβαθμούς του αξιωματικούς στην ιεραρχία της ΕΛ.ΑΣ, όπως για παράδειγμα με τον κ. Γ. Ριλάκη, με τον οποίο, απ’ ό,τι λέγεται, «ανταγωνιζόταν» για το ποιος θα διασφαλίσει περισσότερους πολιτικούς προστάτες.
Οι φιλοδοξίες, όμως, των κκ. Παπαδάκη και Ριλάκη ουδέποτε ικανοποιήθηκαν. Αποστρατεύθηκαν και οι δύο κατά τις κρίσεις του 1998. Μάλιστα, ο κ. Ι. Παπαδάκης θα μπορούσαμε να πούμε ότι είχε και… άδοξο τέλος. Λιγό καιρό μετά την εμφάνιση της «λίστας της ντροπής», ενεπλάκη σε μια υπόθεση πώλησης προστασίας σε καταστήματα ηλεκτρονικών παιχνιδιών, στην Ομόνοια, για την οποία όμως αθωώθηκε με απαλλακτικό βούλευμα. Η εμπλοκή του, όμως, του στοίχισε τη μετάθεσή του λένε ότι γι’ αυτό παρενέβη και κάποιος σύμβουλος του Πρωθυπουργού στην Επιθεώρηση Πειραιά.
* Αναπάντητα ερωτήματα
Η υπόθεση δημιουργεί πολλά ερωτηματικά. Ενα από αυτά είναι γιατί η υπόθεση της διαφθοράς της ΕΛ.ΑΣ. «έσκασε», όπως λένε στη δημοσιογραφική γλώσσα, σήμερα, εν μέσω της ραστώνης του καλοκαιριού. Ουδείς μπορεί να δώσει κάποια πειστική απάντηση. Γεγονός, πάντως, είναι ότι οι εισαγγελείς κκ. Γεράκης και Παναγιωτόπουλος κινήθηκαν μετά το υπόμνημα Σουλτάτου.
Οι εικασίες που κυκλοφορούν για τη χρονική συγκυρία είναι πολλές. Η πρώτη έχει να κάνει με την τακτική Σουλτάτου. Λέγεται, δηλαδή, ότι ο κ. Σουλτάτος, που είχε προετοιμάσει την «ηρωική του έξοδο» από την ΕΛ. ΑΣ η παραίτησή του έγινε ήδη αποδεκτή από τον αρχηγό της ΕΛ. ΑΣ , μετέβη στο Τμήμα Αλλοδαπών Αμαρουσίου με αποκλειστικό σκοπό να αλιεύσει στοιχεία σε βάρος του υπουργού Δημόσιας Τάξης κ. Ρωμαίου για την υπόθεση των αδειών παραμονής. Ε, λοιπόν, βρήκε τα «στοιχεία» και τα παρέδωσε στον εισαγγελέα.
Η δεύτερη εκδοχή έχει σχέση με τα πολιτικά σενάρια που εξυφαίνονται εσχάτως στο παρασκήνιο. Οι οπαδοί αυτής της άποψης υποστηρίζουν ότι προϋπόθεση για την απομάκρυση του κ. Ρωμαίου που κατά κοινή ομολογία θεωρείται επιτυχημένος υπουργός , από το Μέγαρο της Κατεχάκη είναι η συκοφάντησή του με την εμπλοκή του δήθεν σε κάποιο σκάνδαλο. Μάλιστα, οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι έχει βρεθεί ακόμη και ο αντικαταστάτης του.
* Οι Ελληνες Ντι Πιέτρο
Η τρίτη εκδοχή είναι κυρίως δικαστική. Ξεκινά με δεδομένο ότι ο κ. Σουλτάτος μετέβη στον εισαγγελέα κ. Κολιοκώστα για την υπόθεση της λίστας και παρεμπιπτόντως παρέδωσε και το υπόμνημα για τις άδειες παραμονής και την προστασία σε νυκτερινά κέντρα. Οι ίδιοι κύκλοι ισχυρίζονται ακόμη ότι ήταν «μοναδική ευκαιρία των εισαγγελέων να πάρουν τη ρεβάνς» από τον κ. Ρωμαίο, ο οποίος στο παρελθόν είχε έλθει σε σύγκρουση μαζί τους. Υπάρχει και μια τέταρτη εκδοχή που λέει ότι η υπόθεση αυτή είναι απλώς ο προθάλαμος που θα βάλει τους δύο εισαγγελείς που φιλοδοξούν να αναδειχθούν σε Ελληνες Ντι Πιέτρο, στον κόσμο των διαπλεκομένων που έχουν ήδη κληθεί να διευρευνήσουν.
Ποιοι είναι όμως οι δύο εισαγγελείς, οι κκ. Γεράκης και Παναγιωτόπουλος, που αποτελούν ακόμη δύο πρόσωπα – κλειδιά; Κατ’ αρχάς, μοιάζει αδιανόητο οι δύο εισαγγελείς που πήραν την εντολή διερεύνησης της υπόθεσης από τον προϊστάμενό τους κ. Κολιοκώστα, να μη γνώριζαν ότι η είσοδός τους στα άδυτα της Κρατικής με τον τρόπο που έγινε θα προκαλούσε σάλο. Ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι ο κ. Γεράκης, που υπηρετεί το εισαγγελικό σώμα επί 15 περίπου έτη, δεν είναι η πρώτη φορά που ασχολείται με τέτοιου είδους δικαστικές έρευνες. Επιπλέον, είναι ο ίδιος που άσκησε τη συμπληρωματική ποινική δίωξη για σειρά αξιόποινων πράξεων σε βάρος ανώτατων αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ. για τις «λίστες της ντροπής», ενώ διενεργεί και προκαταρκτική εξέταση για καταγγελίες σχετικά με την κάλυψη που φέρονται να παρέχουν αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. σε άτομα που έχουν σχέση με εμπόριο ναρκωτικών.
Εσχάτως, ετέθη και επικεφαλής πέντε εισαγγελέων που διενεργούν προκαταρκτική εξέταση για τις επιχειρηματικές – εκδοτικές κόντρες», όπως προκύπτουν από δημοσιεύματα του Τύπου. Εμπειρος εισαγγελικός λειτουργός θεωρείται και ο κ. Παναγιωτόπουλος, έστω κι αν δεν έχει ασχοληθεί στο παρελθόν με υποθέσεις διαφθοράς στην ΕΛ.ΑΣ.
Είναι γεγονός, πάντως, ότι οι κκ. Γεράκης και Παναγιωτόπουλος με τον τρόπο που ενήργησαν που προκάλεσε μάλιστα και την αντίδραση του υπουργού Δικαιοσύνης κ. Γιαννόπουλου, ο οποίος χαρακτήρισε την ενέργειά τους όχι μόνον άκομψη αλλά και παράνομη , ήθελαν να δώσουν ένα σαφές μήνυμα. Το ερώτημα είναι αν το μήνυμα αυτό είχε ως αποδέκτη τον υπουργό Δημόσιας Τάξης κ. Ρωμαίο, ο οποίος θεωρεί ότι υπήρξε «προσωπικός στόχος» ή απέβλεπε κάπου αλλού. Οπως κι αν έχει, η εισαγγελική έρευνα, ασχέτως με τον τρόπο που διενεργήθη, από κάπου θα έπρεπε να αρχίσει. Ιδιαίτερα, αν ληφθεί υπόψη ότι τα πρόσωπα που «φωτογραφίζονται» τόσο στις καταγγελίες Σουλτάτου όσο και στις αγνώστου προελεύσεως και αποδεικτικότητος κασέτες, κινούνται στο περιβάλλον του κ. Ρωμαίου.
Η έρευνα αυτή, όμως, όπως προκύπτει από τις πληροφορίες που αφήνει να διαρρεύσουν η Εισαγγελία, θα συνεχισθεί. Ηδη, εκλήθησαν και κατέθεσαν οι κκ. Γ. Φλωρεντής, σύμβουλος του κ. Ρωμαίου, ο Γ. Γιάννες, διοικητής της Κρατικής Ασφάλειας, ο κ. Γ. Σπηλιόπουλος, πρώην προϊστάμενος της Υποδιεύθυνσης Αλλοδαπών της Ασφάλειας Αττικής, ενώ συμπληρωματικές καταθέσεις έδωσαν οι κκ. Α. Σουλτάτος και Μ. Τριανταφυλλόπουλος.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του εισαγγελικού περιβάλλοντος, η άσκηση ποινικών διώξεων και η παραπομπή της υπόθεσης σε τακτική ανάκριση είναι πλέον θέμα ημερών.
Σε τι διαφέρει αυτή η υπόθεση από ανάλογες που έχουν έρθει στο φως από το παρελθόν; Κατ’ αρχήν, σε αυτήν εμπλέκονται, εκτός από αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ. και πολιτικά πρόσωπα που ανήκουν στο στενό περιβάλλον του κ. Ρωμαίου. Ο λόγος γίνεται κυρίως για τον διευθυντή του Πολιτικού του Γραφείου κ. Η. Λουκά, ο οποίος από τη μία πλευρά έχει κληθεί να δώσει κατάθεση, από την άλλη έχει καταστήσει σαφές με γραπτή του δήλωση ότι θα μηνύσει τον κ. Σουλτάτο. Εύλογο όμως είναι το ερώτημα: η εμπλοκή του κ. Λουκά, που κινείται στο στενό περιβάλλον του κ. Ρωμαίου, έχει πραγματική υπόσταση ή είναι πρόϊόν σκευωρίας; Ουδείς γνωρίζει. Ο κ. Ρωμαίος, πάντως, είναι αποφασισμένος να μην παράσχει κάλυψη σε κανέναν. «Δεν είμαι διατεθειμένος να καλύψω κανέναν, όποιος κι αν είναι αυτός», εκμυστηρεύεται στο στενό του περιβάλλον.
Εν κατακλείδι, η νέα υπόθεση διαφθοράς στην ΕΛ.ΑΣ., όπως εξελίσσεται, τα έχει όλα: μίζες, λίστες, καρφώματα, φατρίες, πολιτικούς προστάτες και Ουκρανέζες.
Ποικοίλα, όμως, είναι και τα ερωτήματα που δημιουργεί. Για ένα πράγμα, όμως, όλοι συμφωνούν: η διαφθορά στα Σώματα Ασφαλείας έχει προσλάβει άκρως ανησυχητικές διαστάσεις.
Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν πλέον ότι, αν κάποιος σκόπευε να διερευνήσει το οργανωμένο έγκλημα στην Ελλάδα, θα έπρεπε, τουλάχιστον, να ξεκινήσει από την ΕΛ.ΑΣ. Αρχηγείο και Εσωτερικές Υποθέσεις
Η δημιουργία Αρχηγείου και η σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων είναι οι δύο θεσμικές παρεμβάσεις τις οποίες αναμένεται να προωθήσει, λίαν συντόμως, η ηγεσία του υπουργείου Δημόσιας Τάξης, προκειμένου να καταστήσει πιό εύρυθμη τη λειτουργία της ΕΛ. ΑΣ. και να κτυπήσει αποτελεσματικά τη διαφθορά.
Ο κ. Ρωμαίος εκτιμά ότι οι συνθήκες για τη δημιουργία αρχηγείου, που θα λειτουργεί ανεξαρτήτως από την ηγεσία του υπουργείου, είναι πλέον ώριμες. «Το σχέδιο νόμου είναι έτοιμο», είπε. «Απομένει να διευκρινισθεί επακριβώς ποιες αρμοδιότητες θα «περάσουν» στο νέο όργανο διοίκησης της ΕΛ.ΑΣ. και ποιες θα διατηρήσει το υπουργείο».
Απόφαση της ηγεσίας του υπουργείου είναι ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ., που θα είναι επικεφαλής του αρχηγείου, να διορίζεται από την κυβέρνηση, ενώ στις προθέσεις της είναι να διατηρήσει για τον εαυτό της μόνο τις πολιτικές, επιτελικές και ορισμένες οικονομικές αρμοδιότητες που ασκεί και σήμερα. Ετσι, για παράδειγμα, το νέο σώμα διοίκησης θα έχει την αποκλειστική ευθύνη για τη λειτουργία της ΕΛ.ΑΣ., ενώ η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δημόσιας Τάξης θα διατηρήσει την πολιτική ευθύνη, τη χάραξη της μακροπρόθεσμης πολιτικής και την εκπόνηση των πενταετών προγραμμάτων ανάπτυξης και εξοπλισμού των Σωμάτων Ασφαλείας.
Η δημιουργία Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ., που εκτιμάται ότι θα συμβάλει αποφασιστικά και στον απεγκλωβισμό των Σωμάτων Ασφαλείας από την «πολιτική εξουσία», κρίνεται πλέον ως επιβεβλημένη μετά τις θεσμικές πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί με σκοπό την εξάλειψη των «πελατειακών σχέσεων», του ρουσφετιού και της «πολιτικής προστασίας». Τα μέτρα αυτά είναι η καθιέρωση του συστήματος των Πανελληνίων Εξετάσεων για την εισαγωγή στην ΕΛ.ΑΣ., η καθιέρωση νέου, αξιοκρατικού συστήματος προαγωγών, μεταθέσεων και τοποθετήσεων, και η διαφάνεια.
Από την άλλη πλευρά, η ηγεσία του υπουργείου είναι αποφασισμένη, όπως κατέστησε σαφές ο κ. Ρωμαίος μιλώντας προς «Το Βήμα», να φέρει στη Βουλή σχέδιο νόμου για τη δημιουργία Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων. Η υπηρεσία της οποίας θα προΐσταται δικαστικός λειτουργός θα λειτουργεί στα πρότυπα ανάλογης υπηρεσίας που υπάρχει και στις ΗΠΑ. Ήδη, γι' αυτό τον λόγο, ειδικοί του FBI έχουν έρθει στην Αθήνα και συμμετείχαν στην κατάρτιση του σχετικού σχεδίου. «Είμαι στόχος γιατί έχω ενοχλήσει…»
Την περασμένη Τρίτη, το μεσημέρι, ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου κ. Ν. Κούρκουλος, τηλεφώνησε στον υπουργό Δημόσιας Τάξης κ. Γ. Ρωμαίο. «Μου τηλεφώνησε με πολύ δισταγμό», λέει ο κ. Ρωμαίος. «Και αυτό, γιατί, όπως μου είπε, καταλάβαινε τι θα επακολουθούσε, και φοβόταν να μου ζητήσει εξυπηρέτηση. Περί τίνος επρόκειτο; Ηθελε να υπογράψω άδεια παραμονής για μία Αλβανίδα πρωταγωνίστρια που θα έπαιζε στο Ηρώδειο. Να μην την υπογράψω την άδεια παραμονής; Ε, θα την υπογράψω, κύριε συνάδελφε. Θα την υπογράψω αυτή την άδεια». [Το τηλεφώνημα επιβεβαίωσε και ο κ. Ν. Κούρκουλος, ο οποίος παραδέχθηκε σε επικοινωνία που είχε με «Το Βήμα», ότι πράγματι ζήτησε από τον κ. Ρωμαίο να υπογράψει άδεια παραμονής για μία Αλβανίδα που θα πρωταγωνιστήσει στην «Ηλέκτρα», στο Ηρώδειο, αρνούμενος να αποκαλύψει το ονομά της, από τη στιγμή που, όπως είπε, δεν της έχει χορηγηθεί άδεια παραμονής].
Η υπόθεση, βεβαίως, δεν έχει σχέση με την «Ηλέκτρα», αλλά με το… σκάνδαλο των ημερών την έρευνα των ειασαγγελέων κκ. Γ. Γεράκη και Π. Παναγιωτόπουλου, για τις άδειες παραμονής των αλλοδαπών που υπέγραφε ο υπουργός Δημόσιας Τάξης. Ο κ. Ρωμαίος, στη συνέντευξή του προς «Το Βήμα», είναι κατηγορηματικός: «Οταν έρχονται, για παράδειγμα, οι Μητροπόλεις», αναφέρει, «και μου λένε ότι τα μοναστήρια καταρρέουν γιατί δεν υπάρχουν Ελληνίδες καλόγριες και αναγκάζονται να φέρνουν απέξω, να μη δώσω άδεια; Σε 100 και πλέον καλόγριες έχω δώσει άδεια. Το ίδιο έχει γίνει και με άλλους φορείς, υπερήλικους, αναξιοπαθούντες, κ.ο.κ. Αυτή, λοιπόν, είναι όλη η ιστορία».
Κύριε υπουργέ, επί μία σχεδόν εβδομάδα, παρακολουθούμε την αντιπαράθεση μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου Δημόσιας Τάξης και των δικαστικών. Αφορμή υπήρξε η «εισβολή», όπως χαρακτηρίσθηκε, των κκ. Γεράκη, Παναγιωτόπουλου στην Κρατική Ασφάλεια. Μήπως η αντίδρασή σας υποκρύπτει πρόθεση να μην ολοκληρωθεί η έρευνα;
«Ποιο ήταν το θέμα που μας ενόχλησε; Κατ’ αρχάς, ήρθαν δύο ειασαγγελείς χωρίς να ειδοποιήσουν κανέναν, χωρίς να ενημερώσουν κανέναν από τη φυσική ή πολιτική ηγεσία εγώ απουσίαζα, όπως ξέρετε, στη Σαμοθράκη , και πήγαν στη Διεύθυνση Κρατικής Ασφάλειας και ζήτησαν 17 φακέλους. Κατέβασαν τους φακέλους και συνέταξαν ένα πρακτικό με το τί περιείχαν. Κάλεσαν τον διευθυντή να το υπογράψει. Αυτός τους είπε πολύ σωστά επειδή είναι φάκελοι της Κρατικής Ασφάλειας, δώστε μου αντίγραφο. Αυτοί, όμως, δεν του έδωσαν. Τους ζήτησε αντίγραφο του πρακτικού, δηλαδή τού τι πήραν. Και αυτοί δεν του έδωσαν ούτε αυτό το στοιχειώδες. Παίρνουν κάποια έγγραφα από την Κρατική Ασφάλεια, και δεν δίνουν αντίγραφο του πρακτικού τού τι πήραν».
Οι εισαγγελείς είχαν το δικαίωμα να εισέλθουν σε μία υπηρεσία, όπως είναι η Κρατική Ασφάλεια, που εκτός των άλλων θεωρείται και «ευαίσθητη υπηρεσία», και να πάρουν έγγραφα;
«Εγώ δεν εξετάζω τη νομική πλευρά, όπως θέλησαν να κάνουν ορισμένοι. Δικαιοσύνη είναι, δικαστές είναι, θα μπορούσαν να μπουν και στην Κρατική Ασφάλεια. Αλλά, πρώτον, όφειλαν να ενημερώσουν και, το κυριότερο έχει μεγάλη σημασία αυτό να αφήσουν ένα αντίγραφο του πρακτικού για το τι πήραν. Οταν έφυγαν , εμείς δεν γνωρίζαμε τι πήραν. Όποιον και αν ρώτησα και με όποιον και αν κουβέντιασα ακόμη και με αυτούς που είχαν αντιρρήσεις για την αντίδρασή μου όταν άκουσαν ότι δεν έδωσαν αντίγραφο του πρακτικού, εξεπλάγησαν. Τώρα, όλος αυτός ο τρόπος τι σηματοδότησε; Αυτό έχει σημασία. Σηματοδότησε ένα δικαιολογημένο θόρυβο, που προκάλεσαν εφημερίδες, ραδιόφωνα και τηλεοράσεις, το ίδιο βράδυ και την επόμενη ημέρα. Μίλησαν για εισβολή και για κατάσχεση φακέλων. Αυτό που δημιουργήθηκε στην κοινή γνώμη ήταν ότι κάτι πολύ σοβαρό συνέβη στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης. Ετσι, δεν είναι;»
Δεν μου απαντήσατε, όμως, μήπως η αντίδρασή σας αυτή υποκρύπτει διάθεση να αποσιωπήσετε κάτι;
«Επί της ουσίας, θέλω να πω ότι εγώ προσωπικά έχω κάνει διάταξη, προκειμένου να ανατίθεται σε εισαγγελείς η διενέργεια έρευνας για τις υποθέσεις διαφθοράς. Επίσης, έχουμε αποφασίσει και ετοιμάσει νομοσχέδιο για τη σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων προς αντιμετώπιση της διαφθοράς με προϊστάμενο εισαγγελέα. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Σημαίνουν ότι εμείς, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της διαφθοράς στην Αστυνομία, ζητούμε τη σύμπραξη της εισαγγελίας. Από την ώρα που ζητούμε αυτή τη σύμπραξη, δεν ήταν δυνατόν εμείς να αρνηθούμε στην εισαγγελία να κάνει έρευνα για οποιαδήποτε θέματα, ακόμη και μέσα στο υπουργείο. Αρα, δεν είναι αυτός ο λόγος της αντίδρασής μας. Ο λόγος είναι γιατί δημιουργήθηκε ένας θόρυβος που κατά την εκτίμησή μας δεν ανταποκρίνεται στην ουσία της υπόθεσης».
Να δούμε, όμως, την ουσία της υπόθεσης;
«Βεβαίως. Κατ’ αρχάς, τι είναι αυτοί οι φάκελοι. Εμείς δώσαμε στη δημοσιότητα και τις 17 υποθέσεις. Δηλώνω, και το δηλώνω κατηγορηματικά, ότι όλοι οι φάκελοι για άδειες παραμονής που έχω υπογράψει εγώ είναι στη διάθεση της εισαγγελίας. Ολοι ανεξαιρέτως. Δεν έχουμε τίποτε να φοβηθούμε. Είναι 2.300 φάκελοι που υπογράφηκαν σε διάστημα 20 μηνών. Το ίδιο διάστημα από τα Τμήματα Αλλοδαπών δόθηκαν 70.000 άδειες παραμονής. Εγώ έχω κάποια δικαιώματα, βάσει μιας νομολογίας που ακολουθείται σε αυτές τις περιπτώσεις. Ασκώ το δικαίωμα αυτό κατά τη δική μου κρίση, και αυτό είναι καθαρά πολιτικό θέμα. Επαναλαμβάνω, είναι καθαρά πολιτικό θέμα. Τι μπορεί να κρίνει σε αυτές τις περιπτώσεις η Δικαιοσύνη που φυσικά εμείς ζητούμε να το κάνει; Πρώτον, αν υπήρξε χρηματισμός. Να το ερευνήσει και για τις 2.300 περιπτώσεις. Δεύτερον, αν μέσα σε αυτές τις περιπτώσεις υπήρξαν κάποιοι που βαρύνονται με αδικήματα ή οτιδήποτε άλλο, και επομένως στοιχειοθετεί, έστω, κατάχρηση εξουσίας, ή όπως θέλουν να το χαρακτηρίσουν. Μόνο αυτές τις δύο περιπτώσεις μπορεί να εξετάσει η Δικαιοσύνη. Δεν είναι δουλειά του εισαγγελέα να εξετάσει τις πολιτικές πτυχές αυτής της υπόθεσης».
Η ύπαρξη αυτής της δυνατότητας, ή του δικαιώματος, αν θέλετε, του υπουργού, να υπογράφει άδειες παραμονής, πιστεύετε ότι θα πρέπει να τον καθιστά ανεξέλεγκτο;
«Κατ’ αρχάς, ποιες είναι αυτές οι 2.300 περιπτώσεις, και γιατί υπάρχει αυτός ο νόμος. Γνωρίζεις ότι προτού αρχίσει η διαδικασία νομιμοποίησης, αυτό που ίσχυε είναι ότι τα αστυνομικά τμήματα μπορούσαν να δώσουν ως έξι μήνες άδεια παραμονής. Αυτός ο νόμος ψηφίσθηκε το 1991. Δεν μιλάμε δηλαδή για σημερινή ιστορία. Και αλλοι υπουργοί έδωσαν άδειες παραμονής. Εγω έδωσα περισσότερες από άλλους καμιά αντίρρηση. Δεν θα κρύψω τίποτε. Και έδωσα περισσότερες από τους άλλους, πρώτον, διότι βρέθηκα στην αιχμή αύξησης των αλλοδαπών και, δεύτερον, διότι, και το λέω αυτό επίσημα και επώνυμα, αντιμετώπιζα όλα αυτά τα θέματα με κάποια ευαισθησία. Θα πω όμως και το εξής: Από αυτές τις 2.300 άδειες, το 95% τουλάχιστον, έχει δοθεί έπειτα από αιτήματα οργανώσεων, Μητροπόλεων, κρατικών υπηρεσιών, πολιτικών, εκδοτών, δημοσιογράφων και άλλων. Για κάθε περίπτωση, έχουμε τα στοιχεία αυτού που ζήτησε την άδεια παραμονής».
Κύριε υπουργέ, θα σας ρωτήσω ευθέως: Πιστεύετε ότι είστε πολιτικός στόχος; Ρωτώ, διότι, εκτός από τους φακέλους για τις άδειες, υπάρχουν καταγγελίες ή ακόμη και κασέτες που έχουν δοθεί στη Δικαιοσύνη, στις οποίες εμφανίζονται να χρηματίζονται ακόμη και άτομα του στενού σας περιβάλλοντος.
«Για ένα είμαι βέβαιος. Είμαι προσωπικός στόχος, αυτή την ώρα. Οι άλλες καταγγελίες για διαφθορά εμένα δεν με αγγίζουν. Οταν όμως έρχεται ο εισαγγελέας να πάρει φακέλους που έχω υπογράψει εγώ, είναι σαφές ότι πάνε να μου δημιουργήσουν πρόβλημα. Πιθανόν, έχει ενοχλήσει η επιτυχία. Γιατί πιστεύω το να γίνουν μέσα σε 20 μήνες τόσες τομές, που χρόνια τις είχε ανάγκη το Σώμα, να καταρτισθεί ένα γιγαντιαίο εξοπλιστικό πρόγραμμα, να είμαστε έτοιμοι για συνολική αναδιάρθρωση, και ταυτόχρονα να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά την εγκληματικότητα, που θα μπορούσε λόγω συνθηκών να είναι εκρηκτικών διαστάσεων, όλα αυτά συνιστούν επιτυχημένη υπουργία. Ηδη, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχω στη διάθεσή μου, έχουμε 50% μείωση της εγκληματικότητας σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 1998, ενώ σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες, πέρυσι, μειώθηκε κατά 12%. Βέβαια, αυτό δεν είχε ούτε το 1% της προβολής από αυτή της πρόσκαιρης έξαρσης. Εμας, μας ενδιαφέρει η ουσία, αλλά είναι μια ευκαιρία να το επισημάνω».
Σας ρώτησα αν είστε στόχος, διότι, με αφορμή αυτή την υπόθεση, ήρθαν στο φώς διάφορα σενάρια που χρωματίζονται με έντονο παρασκήνιο.
«Δεν είχα καμιά επαφή με κανέναν γι’ αυτό το θέμα. Διότι δεν μου πάει. Και αν θέλεις, ένα μειονέκτημα που έχω, αν και ασχολούμαι με την πολιτική, είναι ότι δεν μετέχω σε παρασκήνια. Στο ερώτημά σου, τι βρίσκεται πίσω από αυτή την υπόθεση, δεν μπορώ να σου απαντήσω, γιατί δεν ξέρω από παρασκήνια. Δεν έχω καμιά εμπειρία. Βεβαίως, δεν δέχθηκα και κανέναν συμβιβασμό. Κι αυτό ίσως ενοχλεί».
Ανεξαρτήτως, πάντως, του τρόπου που ενήργησαν οι δύο εισαγγελείς, θα πρέπει να παραδεχθείτε ότι υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα διαφθοράς στην ΕΛ.ΑΣ. που πρέπει να διερευνηθεί.
«Ισχύουν αυτά που είπα στην αρχή. Εχω κατ’ επανάληψη δηλώσει ότι για εμάς η αντιμετώπιση της διαφθοράς στην Αστυνομία αποτελεί πρωταρχικό στόχο και για να το αντιμετωπίσουμε αυτό πήραμε μία σειρά μέτρα, όπως είναι το «Πόθεν έσχες», τους εισαγγελείς, την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων. Επίσης, η μοριοποίηση των μεταθέσεων, η καθιέρωση αριθμητικών στόχων ανά μήνα στις αστυνομικές διευθύνσεις και η σύνδεση του νέου συστήματος κρίσεων με τις επιδόσεις των αξιωματικών, σχετικά με αυτούς τους στόχους, αποτελούν παρεμβάσεις που έχουν άμεση σχέση με την πηγή της ελαστικοποίησης των συνειδήσεων, που δεν είναι άλλη από την έως σήμερα απουσία μηχανισμού διασφάλισης της αξιοκρατίας στην Αστυνομία. Η διαφάνεια και η αξιοκρατική λειτουργία ενός Σώματος είναι οι πρώτες προυποθέσεις για τη διαφύλαξή του από κρούσματα διαφθοράς. Γι’ αυτό είμαι σίγουρος ότι θα κτυπήσουμε τη διαφθορά. Αλλά επαναλαμβάνω, εμείς ζητούμε τη σύμπραξη και τη συνεργασία με τους εισαγγελείς για να αντιμετωπισθούν τα όποια προβλήματα διαφθοράς υπάρχουν και για όποιον υπάρχουν. Δεν με απασχολεί πού θα φθάσουν και πώς θα φθάσουν. Ενα όμως πρέπει να επισημάνω. Οταν μιλάει κανείς για διαφθορά πρέπει να έχει συγκεκριμένα στοιχεία».
Αναφέρεσθε στις κασέτες, ή ακόμη και στις καταγγελίες, για το περιβάλλον σας;
«Ναι, υπάρχουν κασέτες, και ο εισαγγελέας πρέπει να διερευνήσει αυτές τις κασέτες. Εγω δεν μπορώ να έχω άποψη περί του ποιοι, πώς, αν… Εχω άποψη για τις άδειες που υπέγραψα, διότι είναι δική μου υπόθεση. Αλλά ως προς τα άλλα, ούτε θα προστατεύσω κανέναν ούτε θα παρεμποδίσω τη Δικαιοσύνη να ξεκαθαρίσει την υπόθεση. Δεν μπορώ όμως και να δεχθώ χωρίς αποδείξεις το τι λέει ο καθένας σε οποιαδήποτε κασέτα, ή το τι λένε μεταξύ τους. Να κληθούν να φέρουν αποδείξεις, διότι τέτοιες βαριές κατηγορίες πρέπει να αποδεικνύονται».
Κύριε υπουργέ, εδώ γίνεται λόγος για τζίρο εκατοντάδων εκατομμυρίων δραχμών, για «εισπράκτορες», νονούς, προστάτες νυκτερινών κέντρων. Δεν πιστεύετε ότι οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν τι συμβαίνει, επιτέλους, στην ΕΛ.ΑΣ.;.
«Κοίταξε, λένε ότι στην Αστυνομία υπάρχουν εισπράκτορες. Καμιά αντίρρηση, μπορεί να υπάρχουν, αλλά δεν ήρθε κανένας από αυτούς που πληρώνει να μας βοηθήσει. Έτσι;»
Υπάρχει όμως και μία άλλη πλευρά, όσον αφορά την αντιμετώπιση της διαφθοράς. Έχει παρατηρηθεί κάποια αντίδραση από τους αξιωματικούς, κυρίως, για τα μέτρα που προωθεί η ηγεσία του υπουργείου, όπως είναι, για παράδειγμα, η Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων. Θα φέρετε, τελικά, τη σχετική ρύθμιση στη Βουλή, διότι, ως γνωστόν, αποσύρατε πριν από λίγο καιρό τη σχετική τροπολογία που είχε ενσωματωθεί στο νομοσχέδιο για το Σώμα Συνοριακών Φρουρών;.
«Ναι, θα το καταθέσω. Στη Βουλή, όταν κατέθεσα μια τροπολογία για το ίδιο θέμα, υπήρξαν αντιδράσεις υπό την έννοια ότι θα έπρεπε να έρθει κάτι πιο συγκεκριμένο και σαφές ως προς τη δομή της υπηρεσίας. Ταυτόχρονα, η παρουσία μικρού αριθμού βουλευτών για ψήφιση ενός τόσο σημαντικού θέματος με έκανε να αποφασίσω να αποσύρω την τροπολογία, και να φέρω νομοσχέδιο. Το νομοσχέδιο θα καλύπτει ακριβώς τα «αιτήματα», αν θέλεις. Θα το δώσω στις αστυνομικές ενώσεις να το δουν. Αλλά εγώ είμαι αποφασισμένος να το κάνω. Είτε συμφωνούν είτε δεν συμφωνούν. Βέβαια πιστεύω, και επιδιώκω τη συμφωνία, και εκτιμώ ότι με τις νέες συνθήκες θα συμφωνήσουν. Και αυτό, γιατί για να εφαρμοσθεί αυτό το μέτρο και να λειτουργήσει αποτελεσματικά η υπηρεσία, δεν φθάνει να είναι επικεφαλής εισαγγελέας. Οι αξιωματικοί, που θα την στελεχώσουν, πρέπει να έχουν την κάλυψη του Σώματος για να μπορούν να λειτουργήσουν. Δεν είναι έτσι; Γι’ αυτό, επιδιώκω να συνεννοούμαι μαζί τους».
Δ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
5 Ιουλίου 1998
Κύριε υπουργέ, εδώ γίνεται λόγος για τζίρο εκατοντάδων εκατομμυρίων δραχμών, για «εισπράκτορες», νονούς, προστάτες νυκτερινών κέντρων. Δεν πιστεύετε ότι οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν τι συμβαίνει, επιτέλους, στην ΕΛ.ΑΣ.;.
«Κοίταξε, λένε ότι στην Αστυνομία υπάρχουν εισπράκτορες. Καμιά αντίρρηση, μπορεί να υπάρχουν, αλλά δεν ήρθε κανένας από αυτούς που πληρώνει να μας βοηθήσει. Έτσι;»
Υπάρχει όμως και μία άλλη πλευρά, όσον αφορά την αντιμετώπιση της διαφθοράς. Έχει παρατηρηθεί κάποια αντίδραση από τους αξιωματικούς, κυρίως, για τα μέτρα που προωθεί η ηγεσία του υπουργείου, όπως είναι, για παράδειγμα, η Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων. Θα φέρετε, τελικά, τη σχετική ρύθμιση στη Βουλή, διότι, ως γνωστόν, αποσύρατε πριν από λίγο καιρό τη σχετική τροπολογία που είχε ενσωματωθεί στο νομοσχέδιο για το Σώμα Συνοριακών Φρουρών;.
«Ναι, θα το καταθέσω. Στη Βουλή, όταν κατέθεσα μια τροπολογία για το ίδιο θέμα, υπήρξαν αντιδράσεις υπό την έννοια ότι θα έπρεπε να έρθει κάτι πιο συγκεκριμένο και σαφές ως προς τη δομή της υπηρεσίας. Ταυτόχρονα, η παρουσία μικρού αριθμού βουλευτών για ψήφιση ενός τόσο σημαντικού θέματος με έκανε να αποφασίσω να αποσύρω την τροπολογία, και να φέρω νομοσχέδιο. Το νομοσχέδιο θα καλύπτει ακριβώς τα «αιτήματα», αν θέλεις. Θα το δώσω στις αστυνομικές ενώσεις να το δουν. Αλλά εγώ είμαι αποφασισμένος να το κάνω. Είτε συμφωνούν είτε δεν συμφωνούν. Βέβαια πιστεύω, και επιδιώκω τη συμφωνία, και εκτιμώ ότι με τις νέες συνθήκες θα συμφωνήσουν. Και αυτό, γιατί για να εφαρμοσθεί αυτό το μέτρο και να λειτουργήσει αποτελεσματικά η υπηρεσία, δεν φθάνει να είναι επικεφαλής εισαγγελέας. Οι αξιωματικοί, που θα την στελεχώσουν, πρέπει να έχουν την κάλυψη του Σώματος για να μπορούν να λειτουργήσουν. Δεν είναι έτσι; Γι’ αυτό, επιδιώκω να συνεννοούμαι μαζί τους».
Δ ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
5 Ιουλίου 1998
https://www.tovima.gr/
