Ο όρος «μυστικές δράσεις» χρησιμοποιείται ευρέως από υπηρεσίες πληροφοριών, και ανάλογα με τη νομοθεσία του κάθε κράτους σημαίνουν κάτι διαφορετικό. Στο παρόν άρθρο θα παρουσιάσουμε τι είναι οι μυστικές δράσεις κατά τις ΗΠΑ, και πιο συγκεκριμένα, κατά τη CIA (Central Intelligence Agency, Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών) που αποτελεί τη μοναδική υπηρεσία εντός των ΗΠΑ που έχει νόμιμο δικαίωμα εκτέλεσης μυστικών δράσεων.
Αρκετές φορές όταν κανείς ακούει το όρο μυστικές δράσεις φαντάζεται ταινίες επιστημονικής φαντασίας, κατασκόπους που κάνουν ότι θέλουν οπουδήποτε στο πλανήτη, κτλ. Στη πράξη, κατά τις ΗΠΑ, οι μυστικές δράσεις είναι ένα πολύ συγκεκριμένο και θεσμοθετημένο είδος εξωτερικής πολιτικής. Επί καθημερινής βάσεως τα κράτη έχουν συμφέροντα που πρέπει να ισορροπούν ώστε να κερδίζουν σε εθνικό επίπεδο, αλλά και να διατηρούν μία σταθερότητα σε παγκόσμιο επίπεδο για αποφυγή τραγικών γεγονότων όπως πόλεμοι, κρίσεις, κτλ. που έχουν άμεσες επιπτώσεις στη καθημερινότητα κάθε ανθρώπου τόσο από τη πλευρά των οικονομικών προβλημάτων, όσο και της ευημερίας.
Το πρώτο εργαλείο στη φαρέτρα της εξωτερικής πολιτικής κάθε κράτους είναι ασφαλώς η διπλωματία. Δηλαδή, ο επηρεασμός της απόψεως ενός ξένου κράτους μέσω διαλόγου και πολιτικών συμφωνιών. Έπειτα έχουμε τις κυρώσεις (π.χ. εμπάργκο, περιορισμός σχέσεων, κτλ.) και τέλος τη στρατιωτική ισχύ. Η στρατιωτική ισχύς είναι το τελευταίο μέσο εξωτερικής πολιτικής που εύκολα μπορεί να οδηγήσει σε πόλεμο, και άρα τα περισσότερα κράτη είναι πολύ προσεκτικά στη χρήση του. Στις ΗΠΑ ο Πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν είδε ότι υπήρχε ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα στη διπλωματία και τη στρατιωτική επέμβαση ως στάδια κλιμάκωσης για εξωτερική πολιτική. Έτσι, το 1984 έκανε ένα προεδρικό διάταγμα, για μία μέση λύση. Τις μυστικές δράσεις στο εξωτερικό. Και η μοναδική αρμόδια υπηρεσία στις ΗΠΑ τέθηκε η CIA, η οποία παραμένει έως και σήμερα.
Με απλά λόγια, οι μυστικές δράσεις είναι επιχειρήσεις για επηρεασμό ενός ξένου έθνους όταν η διπλωματία έχει αποτύχει, αλλά δε κρίνεται τόσο ακραία η κατάσταση ώστε να απαιτείται στρατιωτική επέμβαση. Τα δύο σπουδαιότερα μοναδικά χαρακτηριστικά των μυστικών δράσεων, κατά τις ΗΠΑ, είναι ότι πρώτον, οι μυστικές δράσεις δε σχετίζονται με το στρατιωτικό ή διπλωματικό τομέα, και δεύτερον πρέπει να είναι απόλυτα «μυστικές». Δηλαδή, να είναι αδύνατο να συνδέσει κανείς τις ενέργειες αυτές με τη κυβέρνηση των ΗΠΑ ακόμα και εάν αποκαλυφθούν. Ο ορισμός τους, σύμφωνα με τη νομοθεσία των ΗΠΑ είναι ο ακόλουθος.
Μυστική δράση είναι μία δραστηριότητα ή δραστηριότητες της κυβερνήσεως των ΗΠΑ για να επηρεάσει πολιτικές, οικονομικές, ή στρατιωτικές καταστάσεις στο εξωτερικό, όπου απαιτείται ο ρόλος της κυβερνήσεως των ΗΠΑ να μην είναι προφανής ή αναγνωρίσιμος δημόσια.
Σύμφωνα με τον ιστορικό της CIA, κύριο Ντέιβιντ Ρόμπαρζ, έως σήμερα η CIA έχει διενεργήσει παραπάνω από 250 τέτοιες επιχειρήσεις, αλλά επίσημα αναγνωρίζει (μέσω αποχαρακτηρισμένων εγγράφων του αρχείου της) λιγότερες από 60 από αυτές. Στο θέμα της διαδικασίας εξουσιοδότησης, οι μυστικές δράσεις στις ΗΠΑ γίνονται ως εξής.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ζητά από τη CIA να κάνει μία μελέτη για το τι μυστικές δράσεις θα μπορούσε να κάνει ώστε να επιτύχει ένα συγκεκριμένο στόχο εξωτερικής πολιτικής
Η CIA παρουσιάζει τις προτάσεις στον Πρόεδρο των ΗΠΑ και πρέπει να περιλαμβάνουν: την ημερομηνία έναρξης, ημερομηνία λήξης, αντικειμενικούς σκοπούς, κινδύνους, και κόστος
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ εγκρίνει ή απορρίπτει τις προτάσεις
Υπάρχουν μόλις 4 τύποι μυστικών δράσεων στο οπλοστάσιο της CIA, και αυτές είναι οι ακόλουθες. Όπως αντιλαμβάνεστε, η κάθε μία θα απαιτούσε τόμους για να αναλυθεί πλήρως, άρα εδώ θα κάνουμε μία επιγραμματική εισαγωγή.
Προπαγάνδα
Πολιτική δράση
Παραστρατιωτική δράση
Οικονομική δράση
Προπαγάνδα
Έχουμε γράψει πολλά κατά καιρούς γι’αυτό το χώρο, και η CIA δραστηριοποιείται κυρίως στη μαύρη διάδοση προπαγάνδας (περισσότερα επ’αυτού εις το άρθρο μας «Λευκές, γκρι, και μαύρες ψυχολογικές επιχειρήσεις»). Η προπαγάνδα αποσκοπεί στο να κάνει το λαό ενός ξένου έθνους να πιέσει τη κυβέρνηση του να λάβει μια απόφαση προς όφελος των ΗΠΑ, χωρίς να το έχει αντιληφθεί, κυρίως με έλεγχο των ειδήσεων, διαρροές πληροφοριών, κτλ. Όπως είχε δηλώσει ο έως πρόσφατα εν υπηρεσία, πρώην αξιωματικός προπαγάνδας της CIA, κύριος Τζο Γκόλντμπεργκ (τον βλέπετε παρακάτω), το πιο δύσκολο πράγμα στη προπαγάνδα δεν είναι να επηρεάσεις τη κοινή γνώμη, αλλά το πως μπορείς να ξέρεις εάν η κοινή γνώμη επηρεάστηκε από τις δικές σου ψυχολογικές επιχειρήσεις (προπαγάνδα), ή από άλλους παράγοντες. Όπως έχει πει πολλές φορές σε συνεντεύξεις του, το τμήμα επιχειρήσεων της CIA είχε ολόκληρες ομάδες για να προσπαθήσουν να υπολογίσουν αυτό ακριβώς, δηλαδή εάν μία επιχείρηση είχε πετύχει ή από σύμπτωση ο λαός επηρεάστηκε προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση.
Πολιτική δράση
Εδώ έχουμε ένα άλλο είδος μυστικής δράσεως όπου η CIA κρυφά βοηθά συγκεκριμένα άτομα σε ένα ξένο έθνος ώστε να επιφέρουν τη πολιτική αλλαγή που επιθυμούν οι ΗΠΑ. Αυτό μπορεί να είναι οτιδήποτε, από παροχή πληροφοριών, κυβερνοεπιθέσεις, εκβιασμό αντιπάλων, βοήθεια στη διάδοση πολιτικών θέσεων, κτλ. με στόχο να προωθηθεί μία πολιτική πλευρά που είναι ευνοϊκή για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Παραστρατιωτική δράση
Αυτό είναι ένα από τα ιδιαιτέρως ενεργά τμήματα της CIA τελευταία χρόνια, και όπως δηλώνει και το όνομα του, είναι η επιρροή πολιτικών αποφάσεων μέσω παραστρατιωτικών δράσεων. Τέτοιες δράσεις μπορεί να είναι, για παράδειγμα, η παροχή όπλων και τεχνογνωσίας σε μία ένοπλη ομάδα, ή οργάνωση και εκπαίδευση αντιστασιακών ή επαναστατικών οργανώσεων, η ενίσχυση τρομοκρατικών ομάδων που στοχεύουν να επιτεθούν σε εχθρούς των ΗΠΑ, κτλ. Να τονίσουμε εδώ, ότι όλα τα παραπάνω είναι αδύνατο να τα εκτελέσουν οι δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, κυρίως λόγω του νομικού πλαισίου της χώρας. Έτσι, συχνά οι παραστρατιωτικές ομάδες της CIA συνεργάζονται με τις μονάδες ειδικών επιχειρήσεων αλλά υπάρχει μία πολύ ξεκάθαρη γραμμή για τις αρμοδιότητες της κάθε μίας. Για παράδειγμα, η CIA μπορεί να εξοπλίσει με μία μυστική παραστρατιωτική δράση μία ομάδα ανταρτών, αλλά δε μπορεί να πάει μαζί της να πολεμήσει στη πρώτη γραμμή. Είναι πέραν των νομικών ορίων της CIA αλλά εντός των νομικών ορίων των ειδικών επιχειρήσεων. Αντίστοιχα με τις αρπαγές τρομοκρατών, εκπαίδευση ανταρτών, κτλ.
Οικονομική δράση
Η οικονομική μυστική δράση αφορά τη παροχή ή διακοπή παροχής οικονομικών πόρων για επίτευξη ενός στρατηγικού στόχου των ΗΠΑ. Για παράδειγμα, η ενίσχυση συγκεκριμένων οργανώσεων σε μία χώρα, τα «λαδώματα», η διακοπή παροχής χρημάτων σε κάποιον άλλο, κτλ.
Όπως έχει πει επανειλημμένα ο ιστορικός της CIA, κύριος Ν. Ρόμπαρζ, όλοι οι Πρόεδροι είναι πάντα πάρα πολύ επιφυλακτικοί με τη χρήση μυστικών δράσεων όχι γιατί δε φέρνουν αποτέλεσμα, αλλά είναι δύσκολο να προβλέψεις πλήρως το τι αποτέλεσμα θα φέρουν.
Για παράδειγμα, ο Σαντάμ Χουσεΐν ανέλαβε την εξουσία του Ιράκ έπειτα από μυστικές δράσεις της CIA που βοήθησαν στην εκλογή του.
Εκεί έληξε η μυστική δράση της CIA με επιτυχία καθώς ολοκλήρωσε την αποστολή που της ανατέθηκε. Ωστόσο, πολύ σύντομα το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ανέπτυξε τεράστιες εντάσεις με τον νέο ηγέτη του Ιράκ, και εκείνος σύντομα γύρισε τη πλάτη στη χώρα που τον βοήθησε και του έδωσε αυτή την εξουσία, και έγινε ένας από τους πιο βίαιους και αιμοσταγείς δικτάτορες. Εν τέλει, όλοι γνωρίζουμε τι γίνεται στο Ιράκ έως και σήμερα. Ανάλογα περιστατικά έχουμε σε πολλές ακόμη χώρες, και αυτό είναι που φοβούνται όλοι οι Πρόεδροι προτού εγκρίνουν μία μυστική δράση. Ότι σίγουρα θα επιφέρει αλλαγές, αλλά κανένας δε μπορεί να προβλέψει που θα οδηγήσουν αυτές οι αλλαγές μακροπρόθεσμα. Ίσως να ανταλλάξουν ένα ελεγχόμενο κακό, με μία παγκόσμια απειλή.
Ελπίζουμε αυτό το εισαγωγικό μας άρθρο να σας έδωσε μία πιο ξεκάθαρη εικόνα του τι είναι οι μυστικές δράσεις, κατά τις ΗΠΑ τουλάχιστον, της σπουδαιότητας τους, αλλά και το πόσο ευαίσθητο όπλο είναι στη φαρέτρα της εξωτερικής πολιτικής ενός έθνους.
https://defensegr.wordpress.com/
