Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ
Oι Αμερικανοί δεν βρέθηκαν στην Κύπρο ξαφνικά και μυστικά, από το 2012 μέχρι το 2017 – με “βάση” ελικοπτέρων στο Ακρωτήρι- όπως με εντυπωσιακές “αποκαλύψεις” πληροφορήθηκε ο κόσμος πριν λίγες μέρες. Η φυσική στρατιωτική παρουσία των Αμερικανών στη Κύπρο χρονολογείται από το 1947 και ίσως, ακόμη, από το 1943.
Πριν την ανεξαρτησία αυτό το γνώριζαν μόνο οι αποικιοκράτες. Από το 1960 το γνώριζαν και συναινούσαν όλες οι κυπριακές κυβερνήσεις. Μάλιστα λάμβαναν και μια “ιδιόρρυθμη” οικονομική βοήθεια για το γεγονός αυτό. Η Κύπρος ήταν- λόγω ιδιαίτερων (unique) συνθηκών στη ιονόσφαιρά της- σε όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ένα από τα πιο σημαντικά γεωγραφικά σημεία παγκόσμιας παρακολούθησης και συλλογής πληροφοριών της Ατλαντικής Συμμαχίας (global intelligence monitoring) στον κόσμο. Ήταν ανάμεσα στα τρία πιο σημαντικά γεωγραφικά σημεία παγκοσμίως.
Οι Αμερικανοί δεν βρίσκονταν μόνο πάνω στην Κύπρο. Βρίσκονταν και κάτω από την Κύπρο. Κάτω και γύρω από τις θάλασσές της. (Αυτό ποτέ δεν το έμαθαν οι αρχές του κυπριακού κράτους, αν και θα μπορούσαν με επισταμένη έρευνα). Είναι οι περιοχές που σήμερα αντιλαμβανόμαστε ως ΑΟΖ. Και για ένα χρονικό διάστημα, τη δεκαετία 1958-1968, η Κύπρος και οι θάλασσες της θεωρούνταν “το πιο στρατηγικό σημείο” του πλανήτη. Αυτή ήταν η στρατηγική εκτίμηση του Ναυάρχου Gorshkov, Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης και πατέρα του Σοβιετικού πυρηνικού στόλου. Την διατύπωσε δημόσια. Αλλά γιατί; Διότι από εκεί, και για 10 χρόνια, προέρχονταν η μεγαλύτερη στρατηγική απειλή για την αυτή καθαυτή ύπαρξη του Σοβιετικού λαού και της Μητέρας Ρωσίας.
Την δεκαετία 1958-1968, ειδικά, οι Αμερικανοί ανέπτυξαν στη Ανατολική Μεσόγειο – από τη βάση Ρότα της Ισπανίας- την πρώτη γενιά πυρηνικών υποβρυχίων με τους πυραύλους Πολάρις. Η πρώτη αυτή γενιά είχε βεληνεκές μόνο 800 ναυτικά μίλια. Όσα δηλαδή χρειάζονταν για να κτυπηθούν η Μόσχα και οι βιομηχανικές περιοχές της στην Ουκρανία.
Υπήρχε ακόμη μια περιοχή στον κόσμο- εκτός από την Ανατολική Μεσόγειο- από τη οποία οι Αμερικανοί μπορούσαν να κτυπήσουν με Πολάρις τη Μόσχα. Ήταν η Βόρεια Θάλασσα. Και εκεί αναπτύχθηκαν τα υποβρύχια Πολάρις. Στη βάση Λόχ Νές της Σκωτίας. Μόνο που εκεί η πρώτη γενιά πυραύλων δεν μπορούσε να κτυπήσει παρά μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω των πάγων.
Στην Ανατολική Μεσόγειο μπορούσε ολόχρονα. Και αυτή ήταν η στρατηγική ιδιαιτερότητα γύρω από την Κύπρο. Για να αντιμετωπισθεί ο θανάσιμος για αυτούς κίνδυνος, οι Σοβιετικοί ανάπτυξαν “υποβρύχια δολοφόνους” (hunter submarines) στη Ανατολική Μεσόγειο μαζί με τον Ρωσικό στόλο- την Eskandra.
Από το 1958 μέχρι το 1968 υπήρχαν πάνω από 160 πολεμικά πλοία (Ανατολή εναντίον Δύσης) σε διάταξη πολέμου στην Ανατολική Μεσόγειο, δηλ. γύρω από την Κύπρο. Και για όσους πιθανό να αναρωτιούνται, ναι, ήταν από τότε που οι Αμερικανοί γνώριζαν για τον πλούτο της περιοχής σε υδρογονάνθρακες. Διότι χαρτογράφησαν τη Μεσόγειο από την μια άκρη στη άλλη.
Οι άκρως απόρρητες συμφωνίες
Η φυσική παρουσία των Αμερικανών πάνω στην Κύπρο – όχι από κάτω- προκύπτει από δυο άκρως απόρρητες συμφωνίες μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασίλειου που συνομολογήθηκαν η μια τον Μάρτη του 1947, δηλαδή στις απαρχές του Ψυχρού Πολέμου και η άλλη τον Μάη του 1943, στη διάρκεια του Β’ ΠΠ. Και οι δυο συμφωνίες αφορούσαν στη συνεργασία των υπηρεσιών των δυο κρατών σε ζητήματα συλλογής και ανταλλαγής πληροφοριών.
Η συμφωνία του 1943 ονομάστηκε BRUSA (BRITAIN/USA). Η βασική ανταλλαγή που έγινε τότε ήταν οι Εγγλέζοι να μοιράζονται με τους Αμερικανούς πληροφορίες από το “Ultra”-που αφορούσε στη αποκωδικοποίηση του Γερμανικού μυστικού κώδικα- οι δε Αμερικανοί να μοιράζονται μαζί τους πληροφορίες από την “Purple machine”, που ήταν ο αντίστοιχα αποκωδικοποιημένος κώδικας των Γιαπωνέζων.
Η συμφωνία του 1947 ήταν η μετεξέλιξη αυτής του 1943, ενημερωμένη με τα δεδομένα του Ψυχρού Πολέμου. Άρχισε διμερώς το 1946, ονομάσθηκε UKASA και μετεξελίχθηκε σε πολυμερή το 1947. Συμπεριλάμβανε πλέον τον Καναδά, την Αυστραλία , τη Νέα Ζηλανδία, και απέκτησε το προσωνύμιο “Five Eyes”. Είναι η πολυμέρης αυτή απόρρητη συμφωνία η οποία, μετά από δεκαετίες, έγινε γνωστή ως ECHELON, δηλαδή το Δυτικό σύστημα παγκόσμιας παρακολούθησης.
Με τις συμφωνίες του 1943 και 1947, η Αμερική απέκτησε πρόσβαση και στην Κύπρο η οποία ήταν αποικία των Εγγλέζων. Δεν γνωρίζω αν υπήρχε φυσική παρουσία των Αμερικανών από το 1943- μάλλον όχι- αλλά σίγουρα υπήρχε από το 1947 και μετά, μέχρι και σήμερα. Η κύρια επίγεια στρατιωτική παρουσία των Αμερικανών στην Κύπρο- σε συνεργασία με τους Εγγλέζους και πριν την εισβολή των Τούρκων το 1974- ήταν στον Καραβά, στον Γερόλακκο, στον Άγιο Νικόλαο και στη χιονίστρα του Τροόδους.
Και ήταν εντυπωσιακή για την εποχή. Για παράδειγμα οι εγκαταστάσεις στον Καραβά τους κόστιζαν 350 χιλιάδες τον χρόνο, το 1960. Και πριν την εισβολή, μόνο στον Καραβά εργοδοτούσαν τουλάχιστον 150 Κύπριους. Καθημερινά δυο λεωφορεία τους μετέφεραν από την Κερύνεια και τη Λευκωσία. Πολύ λίγοι ήταν Τούρκοι εργαζόμενοι. Οι περισσότεροι ήταν Έλληνες. Υπήρχε όμως και ένας πολύ μεγάλος αριθμός Αρμενίων.
Μετά την εισβολή οι σταθμοί στον Καραβά και τον Γερόλακκο καταργήθηκαν και τώρα λειτουργεί υπερσταθμός παρακολούθησης στη Μακεδονίτισσα με πάνω από 350 υπαλλήλους που δουλεύουν με βάρδιες όλο το εικοσιτετράωρο. Συνεχίζουν να λειτουργούν ο Άγιος Νικόλαος, το Τρόοδος και πάντοτε, βέβαια, η Πρεσβεία, όπως συμβαίνει με όλες τις πρεσβείες των μεγάλων κρατών στη Λευκωσία. Είναι όλες κατασκοπευτικά κέντρα. Λόγω των ιδιαίτερων γεωγραφικών συνθηκών της Κύπρου, οι αμερικανικοί σταθμοί παρακολουθούν και καταγράφουν τα πάντα στην ευρύτερη περιοχή αλλά και πέραν από τον ορίζοντα (over the horizon). Παλαιότερα υπήρχαν κάποιες τεχνικές δυσκολίες και η καταγραφή ήταν επιλεκτική, εκτός εάν γίνονταν στοχοποίηση. Σήμερα δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα. Είναι θέμα αλγορίθμων.
Θα σας δώσω ένα παλιό παράδειγμα.
Καταγράφτηκε στην Κύπρο η στιγμή της δολοφονίας του ΓΓ του ΟΗΕ Doug Hammarskjöld στο Κονγκό τα μεσάνυχτα της 17 Σεπτεμβρίου 1961. Η δολοφονία του έγινε με τη κατάρριψη του αεροπλάνου στο οποία επέβαινε μαζί με τους συνεργάτες του. Είναι μαγνητοφωνημένος ο πιλότος- δολοφόνος του πολεμικού αεροπλάνου που τους κτύπησε να λέει, ουσιαστικά, “σκοπεύω και πυροβολώ”. Καταγράφθηκε στην Κύπρο. Και μάλιστα υπάρχει μαρτυρία Αμερικάνου-ο οποίος δούλευε στους σταθμούς στην Κύπρο- να λέει πως τους δόθηκαν οδηγίες να βρίσκονται επιφυλακή από την προηγούμενη μέρα διότι κάτι σημαντικό θα συνέβαινε το βράδυ στο μακρινό Κονγκό.
Μετά το 1960, η κυβέρνηση συναίνεσε στη συνέχιση των αμερικανικών δραστηριοτήτων και έπαιρνε ως αντάλλαγμα ένα ποσό πάνω του ενός εκ. δολάρια ετησίως που ήταν λεφτά “εκτός προϋπολογισμού” τα οποία ο Μακάριος και άλλοι πρόεδροι χρησιμοποιούσαν “κατά βούληση”. Όμως ποτέ η Κύπρος δεν πήρε σοβαρά πολιτικά ανταλλάγματα. Στο Τρόοδος η αμερικανική φυσική παρουσία μπορεί να τεκμηριωθεί από το τέλος του 1960. Με το χρόνο, τα εγγλέζικα ραντάρ εκεί – που βρίσκονται σε κυπριακό έδαφος- έγιναν αμερικανικά. Ήταν ραντάρ “πέραν του οριζόντος”, βρίσκονταν στη κόψη της τεχνολογίας και παρακολουθούσαν επισταμένα τη Σοβιετική Ένωση.
Μάλιστα το 1974 το Πεντάγωνο έδωσε εντολή να βομβαρδιστούν από δικά τους πολεμικά, φοβούμενοι πως οι Έλληνες θα τα καταλάμβαναν και θα τα παρέδιδαν στους Σοβιετικούς από εκδίκηση, για την Νατοϊκή, στην ουσία, εισβολή.
Οι διαταγές ακυρώθηκαν την τελευταία στιγμή.
Ολοκληρώνοντας αναφέρω πως από το 1982 και για λίγα χρόνια λειτουργούσε στο αεροδρόμιο Λάρνακας μεγάλη βάση ελικοπτέρων που πηγαινοέρχονταν στο Λίβανο προσφέροντας πάσης μορφής βοήθεια προς τους Αμερικανούς. Εκατοντάδες πεζοναύτες έχασαν τη ζωή τους τότε από τρομοκρατικές επιθέσεις στο αεροδρόμιο της Βυρητού που είχαν αναπτυχθεί.
Όμως η Τουρκία του Οζάλ αρνήθηκε επιδεικτικά να επιστρέψει στους Αμερικανούς τη χρήση της βάσης του Ίνσιρλικ. Η Κύπρος προσφέρθηκε – οι διευθετήσεις τότε άρχισαν με πρωτοβουλίες της πρεσβείας μας στην Ουάσινγκτον- και ως αποτέλεσμα είχαμε επίσημες επισκέψεις του Υπουργού Άμυνας και του Προέδρου στη αμερικανική πρωτεύουσα, όπου τους έγινε θερμή υποδοχή στο υψηλότερο επίπεδο. Δυστυχώς μέχρι εκεί. Μόνο φιλοφρονήσεις.
Αμερικανικά ελικόπτερα από Ακρωτήρι στην ανατροπή Καντάφι
Τέλος ως προς την “αμερικανική βάση” στο Ακρωτήρι. Και οι δυο κυβερνήσεις γνώριζαν την ύπαρξή της, όπως και οι Εγγλέζοι. Οι Αμερικανοί όμως δεν λένε αλήθεια όταν αναφέρουν πως η βάση λειτουργούσε για να βοηθήσει την Πρεσβεία τους και τους Αμερικανούς στο Λίβανο. Αν υπήρχε τέτοια ανάγκη, υπήρχε το προηγούμενο της Λάρνακας. Τα αμερικανικά ελικόπτερα, και όχι μόνο, πήγαν στο Ακρωτήρι το 2012 για να βοηθήσουν στην ανατροπή του Καντάφι. Και είναι οι Αμερικανοί και οι Εγγλέζοι, μέσω Κύπρου, που τον εντόπισαν όταν προσπαθούσε να δραπετεύσει και έδωσαν τις πληροφορίες σε γαλλικά ελικόπτερα που τον καταδίωξαν …. γεγονός που κατέληξε στο λιντσάρισμά του από τους προστατευόμενους των Δυτικών.
Και από τότε Αμερικανοί, Εγγλέζοι, Τούρκοι, Γάλλοι, κλπ, – όλοι σε αγαστή συνεργασία- συνέχιζαν, μέχρι πρόσφατα, να τροφοδοτούν μέσω Τουρκίας, τους τρομοκράτες στη Συρία με όπλα του Καντάφι, για να ανατρέψουν τον Άσαντ της Συρίας. Και με παράπλευρη απώλεια τη δολοφονία του Αμερικάνου πρέσβη στη Λιβύη το 2013. Αυτή όμως είναι μια άλλη μεγάλη ιστορία … Είναι και αυτή μέρος της παράλληλης ή αθέατης ιστορίας που δεν γνωρίζουμε ή την οποία μαθαίνουμε (ή που ακόμη δεν θέλουμε να μάθουμε γιατί δεν συνάδει με τους ιδεολογικούς μας στραβισμούς), όταν είναι πλέον πολύ αργά.
Anthony Lake: Επιχείρηση "Omega"-Η αλήθεια για τα Ίμια και τα συμφέρωντα των Καρτέλ στο Αιγαίο!..
Χουήζερ: Και γιατί καθυστερούν του ΤΟΥΡΚΟΙ την απόβαση; Τζο Σίσκο: Γιατί είναι ΧΕΣΤΕΣ. Θέλουν πλήρη Στρατιωτική ΚΑΛΥΨΗ από εμάς και εσάς (τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ).
Στις 18 Σεπτεμβρίου του 1961 ο γενικός γραμματέας του Ο.Η.Ε. Νταγκ Χάμαρσκελντ σκοτώθηκε μαζί με 13 συνεπιβάτες του, όταν το αεροσκάφος που τον μετέφερε από τη Λεοπολντβίλ (σημερινή Κινσάσα στο Κονγκό) προς την πόλη Ντόλα της Βόρειας Ροδεσίας, όπου θα συναντούσε τον Μωυσή Τσόμπε, συνετρίβη σε δασώδη περιοχή κοντά στα σύνορα Κονγκό-Ροδεσίας.
Τα ακριβή αίτια του δυστυχήματος δεν έγιναν ποτέ γνωστά, παρόλο που η εκδοχή της κατάρριψης του αεροσκάφους διατυπώθηκε επανειλημμένα. Ύστερα από συζητήσεις και διαξιφισμούς στον Ο.Η.Ε., προσωρινός γενικός γραμματέας εκλέχθηκε ο Βιρμανός Ου Θαντ, ο οποίος τον επόμενο χρόνο μονιμοποιήθηκε[1].
Ο θάνατος του Νταγκ Χάμαρσκελντ αποτέλεσε το θέμα του ντοκιμαντέρ με τίτλο "Πολιτικές δολοφονίες: Νταγκ Χάμαρσκελντ" (Political assassinations: Dag Hammarskjold), σκηνοθεσίας του Χανς Ρούντγκερ Μίνοου[2], και του βιβλίου "Ποιος σκότωσε τον Χάμαρσκελντ" (2011) της Βρετανίδας ερευνήτριας Σούζαν Γουίλιαμς.
Μετά το 1960, η κυβέρνηση συναίνεσε στη συνέχιση των αμερικανικών δραστηριοτήτων και έπαιρνε ως αντάλλαγμα ένα ποσό πάνω του ενός εκ. δολάρια ετησίως που ήταν λεφτά “εκτός προϋπολογισμού” τα οποία ο Μακάριος και άλλοι πρόεδροι χρησιμοποιούσαν “κατά βούληση”. Όμως ποτέ η Κύπρος δεν πήρε σοβαρά πολιτικά ανταλλάγματα. Στο Τρόοδος η αμερικανική φυσική παρουσία μπορεί να τεκμηριωθεί από το τέλος του 1960. Με το χρόνο, τα εγγλέζικα ραντάρ εκεί – που βρίσκονται σε κυπριακό έδαφος- έγιναν αμερικανικά. Ήταν ραντάρ “πέραν του οριζόντος”, βρίσκονταν στη κόψη της τεχνολογίας και παρακολουθούσαν επισταμένα τη Σοβιετική Ένωση.
Μάλιστα το 1974 το Πεντάγωνο έδωσε εντολή να βομβαρδιστούν από δικά τους πολεμικά, φοβούμενοι πως οι Έλληνες θα τα καταλάμβαναν και θα τα παρέδιδαν στους Σοβιετικούς από εκδίκηση, για την Νατοϊκή, στην ουσία, εισβολή.
Οι διαταγές ακυρώθηκαν την τελευταία στιγμή.
Ολοκληρώνοντας αναφέρω πως από το 1982 και για λίγα χρόνια λειτουργούσε στο αεροδρόμιο Λάρνακας μεγάλη βάση ελικοπτέρων που πηγαινοέρχονταν στο Λίβανο προσφέροντας πάσης μορφής βοήθεια προς τους Αμερικανούς. Εκατοντάδες πεζοναύτες έχασαν τη ζωή τους τότε από τρομοκρατικές επιθέσεις στο αεροδρόμιο της Βυρητού που είχαν αναπτυχθεί.
Όμως η Τουρκία του Οζάλ αρνήθηκε επιδεικτικά να επιστρέψει στους Αμερικανούς τη χρήση της βάσης του Ίνσιρλικ. Η Κύπρος προσφέρθηκε – οι διευθετήσεις τότε άρχισαν με πρωτοβουλίες της πρεσβείας μας στην Ουάσινγκτον- και ως αποτέλεσμα είχαμε επίσημες επισκέψεις του Υπουργού Άμυνας και του Προέδρου στη αμερικανική πρωτεύουσα, όπου τους έγινε θερμή υποδοχή στο υψηλότερο επίπεδο. Δυστυχώς μέχρι εκεί. Μόνο φιλοφρονήσεις.
Αμερικανικά ελικόπτερα από Ακρωτήρι στην ανατροπή Καντάφι
Τέλος ως προς την “αμερικανική βάση” στο Ακρωτήρι. Και οι δυο κυβερνήσεις γνώριζαν την ύπαρξή της, όπως και οι Εγγλέζοι. Οι Αμερικανοί όμως δεν λένε αλήθεια όταν αναφέρουν πως η βάση λειτουργούσε για να βοηθήσει την Πρεσβεία τους και τους Αμερικανούς στο Λίβανο. Αν υπήρχε τέτοια ανάγκη, υπήρχε το προηγούμενο της Λάρνακας. Τα αμερικανικά ελικόπτερα, και όχι μόνο, πήγαν στο Ακρωτήρι το 2012 για να βοηθήσουν στην ανατροπή του Καντάφι. Και είναι οι Αμερικανοί και οι Εγγλέζοι, μέσω Κύπρου, που τον εντόπισαν όταν προσπαθούσε να δραπετεύσει και έδωσαν τις πληροφορίες σε γαλλικά ελικόπτερα που τον καταδίωξαν …. γεγονός που κατέληξε στο λιντσάρισμά του από τους προστατευόμενους των Δυτικών.
Και από τότε Αμερικανοί, Εγγλέζοι, Τούρκοι, Γάλλοι, κλπ, – όλοι σε αγαστή συνεργασία- συνέχιζαν, μέχρι πρόσφατα, να τροφοδοτούν μέσω Τουρκίας, τους τρομοκράτες στη Συρία με όπλα του Καντάφι, για να ανατρέψουν τον Άσαντ της Συρίας. Και με παράπλευρη απώλεια τη δολοφονία του Αμερικάνου πρέσβη στη Λιβύη το 2013. Αυτή όμως είναι μια άλλη μεγάλη ιστορία … Είναι και αυτή μέρος της παράλληλης ή αθέατης ιστορίας που δεν γνωρίζουμε ή την οποία μαθαίνουμε (ή που ακόμη δεν θέλουμε να μάθουμε γιατί δεν συνάδει με τους ιδεολογικούς μας στραβισμούς), όταν είναι πλέον πολύ αργά.
Anthony Lake: Επιχείρηση "Omega"-Η αλήθεια για τα Ίμια και τα συμφέρωντα των Καρτέλ στο Αιγαίο!..
Χουήζερ: Και γιατί καθυστερούν του ΤΟΥΡΚΟΙ την απόβαση; Τζο Σίσκο: Γιατί είναι ΧΕΣΤΕΣ. Θέλουν πλήρη Στρατιωτική ΚΑΛΥΨΗ από εμάς και εσάς (τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ).
***
Στις 18 Σεπτεμβρίου του 1961 ο γενικός γραμματέας του Ο.Η.Ε. Νταγκ Χάμαρσκελντ σκοτώθηκε μαζί με 13 συνεπιβάτες του, όταν το αεροσκάφος που τον μετέφερε από τη Λεοπολντβίλ (σημερινή Κινσάσα στο Κονγκό) προς την πόλη Ντόλα της Βόρειας Ροδεσίας, όπου θα συναντούσε τον Μωυσή Τσόμπε, συνετρίβη σε δασώδη περιοχή κοντά στα σύνορα Κονγκό-Ροδεσίας.
Τα ακριβή αίτια του δυστυχήματος δεν έγιναν ποτέ γνωστά, παρόλο που η εκδοχή της κατάρριψης του αεροσκάφους διατυπώθηκε επανειλημμένα. Ύστερα από συζητήσεις και διαξιφισμούς στον Ο.Η.Ε., προσωρινός γενικός γραμματέας εκλέχθηκε ο Βιρμανός Ου Θαντ, ο οποίος τον επόμενο χρόνο μονιμοποιήθηκε[1].
Ο θάνατος του Νταγκ Χάμαρσκελντ αποτέλεσε το θέμα του ντοκιμαντέρ με τίτλο "Πολιτικές δολοφονίες: Νταγκ Χάμαρσκελντ" (Political assassinations: Dag Hammarskjold), σκηνοθεσίας του Χανς Ρούντγκερ Μίνοου[2], και του βιβλίου "Ποιος σκότωσε τον Χάμαρσκελντ" (2011) της Βρετανίδας ερευνήτριας Σούζαν Γουίλιαμς.
