Το 1912 Ο Βενιζέλος διώχνει από τη Βουλή τους Έλληνες βουλευτές από την Κρήτη
του Παντελή Στεφ. Αθανασιάδη
Η δυναμική παρεμπόδιση των Κρητών βουλευτών το 1912, όταν η Κρήτη ήταν ακόμα Αυτόνομη Πολιτεία, να εισέλθουν στη Βουλή των Ελλήνων, υπήρξε μια από τις δραματικότερες στιγμές της Κοινοβουλευτικής Ιστορίας μας. Πρόκειται για απόλυτη σύγκρουση συναισθημάτων που αναγκαστικά καταπνίγονται και εθνικού συμφέροντος, το οποίο υπερισχύει.
Οι εκλογές της 11ης Μαρτίου 1912 ανέδειξαν νικητή τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Η Εθνική Συνέλευση της Κρητικής Πολιτείας, ενθαρυμμένη από την παρουσία του Βενιζέλου στην Πρωθυπουργία της Ελλάδας, αποφάσισε αγνοώντας τις διακοινώσεις των Προστάτιδων Δυνάμεων, να εκλέξει την ίδια μέρα 69 αντιπροσώπους, που θα έρχονταν στην Αθήνα, να ορκισθούν και να πάρουν μέρος στις εργασίες της Βουλής των Ελλήνων, ολοκληρώνοντας και τυπικά την Ένωση της Μεγαλονήσου με την Ελλάδα.
Ιδού η επιστολή του προς τον Γεώργιο Πλουμίδη, που έγραφε χαρακτηριστικά: «Φαίνεται όρισμένως ότι κακός δαίμων εχάλασε τον νουν των συμπατριωτών μου και τους άγει να βγάλουν τα μάτια των»
Παρά τα μέτρα, αρκετοί Κρητικοί αντιπρόσωποι διέφυγαν και έφτασαν στην Αθήνα αποφασισμένοι να πάρουν μέρος στις εργασίες της Βουλής. Επικεφαλής τους ο Χαράλαμπος Πωλογεώργης.
(Στιγμιότυπο από τη σύλληψη των Κρητών βουλευτών το 1911 και την κράτησή τους σε αγγλικό πολεμικό πλοίο)
Η νέα Βουλή των Ελλήνων συνήλθε στις 19 Μαΐου 1912. Εκείνο το πρωί την είχε ζώσει από παντού Στρατός και Αστυνομία. Έλεγχος των εισερχομένων.
Και ο Σουρής στο «Ρωμηό» της 19ης Μαΐου 1912 έδινε την εικόνα, γράφοντας:
«Την ελευθέραν είσοδον μια προσταγή τη φράττει
Και στην κυρά την όμορφη και στην ασχημομούρα,
Αι σχέσεις λίαν ομαλαί μ’ όλα τα πέριξ κράτη
Και με την Κρήτη μοναχά τάχουμε λίγο σκούρα».
Κάποια στιγμή, λίγο πριν από την εκλογή Προέδρου Βουλής, ακούσθηκε μέσα στην αίθουσα μια βροντερή φωνή: “Ζήτω η Κρήτη- Ζήτω η Ένωσις”
Τι είχε συμβεί; Ο βουλευτής Ρεθύμνης Δασκαλάκης, συνοδεύοντας τον βουλευτή Κωνσταντίνο Κουμουνδούρο τρύπωσε κρυφά στην αίθουσα και πήρε μέρος στην ορκωμοσία. Πολλοί τον χειροκροτούν και τον συγχαίρουν, αλλά πλησιάζει ο Βενιζέλος και αυστηρά του λέγει:
-Δεν είστε κύριε βουλευτής. Εισήλθατε ως ιδιώτης από λάθος των φρουρών. Και διατάζει να τον απομακρύνουν.
«Την ελευθέραν είσοδον μια προσταγή τη φράττει
Και στην κυρά την όμορφη και στην ασχημομούρα,
Αι σχέσεις λίαν ομαλαί μ’ όλα τα πέριξ κράτη
Και με την Κρήτη μοναχά τάχουμε λίγο σκούρα».
Κάποια στιγμή, λίγο πριν από την εκλογή Προέδρου Βουλής, ακούσθηκε μέσα στην αίθουσα μια βροντερή φωνή: “Ζήτω η Κρήτη- Ζήτω η Ένωσις”
Τι είχε συμβεί; Ο βουλευτής Ρεθύμνης Δασκαλάκης, συνοδεύοντας τον βουλευτή Κωνσταντίνο Κουμουνδούρο τρύπωσε κρυφά στην αίθουσα και πήρε μέρος στην ορκωμοσία. Πολλοί τον χειροκροτούν και τον συγχαίρουν, αλλά πλησιάζει ο Βενιζέλος και αυστηρά του λέγει:
-Δεν είστε κύριε βουλευτής. Εισήλθατε ως ιδιώτης από λάθος των φρουρών. Και διατάζει να τον απομακρύνουν.
(Το Κτίριο της Παλαιάς Βουλής στο οποίο δεν επετράπη η είσοδος στους εκπροσώπους της Κρήτης)
Και ενώ αυτά συνέβαιναν μέσα, έξω οι ένοπλοι στρατιώτες, το Ιππικό και 200 χωροφύλακες, απώθησαν βίαια τους Κρήτες βουλευτές, που είχαν ξεκινήσει όλοι μαζί από τα Χαυτεία ανεβαίνοντας την οδό Σταδίου. Κατόρθωσαν μάλιστα να διασπάσουν τις τρεις ζώνες των αστυνομικών και των στρατιωτών. Ο κόσμος τους χειροκροτούσε, αλλά οι διαταγές του Βενιζέλου ήταν σαφείς.
Τελικά ο Βενιζέλος, δέχθηκε μια ολιγομελή επιτροπή των Κρητών βουλευτών και τους εξήγησε, ότι τότε ήταν αδύνατον η Ελλάδα, να αναγνωρίσει την Ένωση.
Η αποχώρησή τους μετατράπηκε σε διαδήλωση των Αθηναίων, που κραύγαζαν «Ζήτω η Ένωσις» και πετούσαν τα καπέλα τους στον αέρα.
Ο Γεώργιος Σουρής στο «Ρωμηό» της 26ης Μαΐου 1912 αφιέρωσε πολλούς στίχους γράφοντας μεταξύ άλλων:
«Μάννα που λιθοβολείς, τους μετά Χριστόν προφήτας
Και στας έδρας της Βουλής δεν καθίζεις και τους Κρήτας».
Εξαιτίας αυτής της στάσης της κυβέρνησης, παραιτήθηκε ο υπουργός Δικαιοσύνης Νικόλαος Δημητρακόπουλος.
(Φωτογραφία από τα επεισόδιο παρεμπόδισης των Κρητών βουλευτών να εισέλθουν στη Βουλή)
πηγή...
κατά τα άλλα ο Βενιζέλος ήταν ο πρωτεργάτης της επανάστασης της Θερίσου... φυσικά όπως καταλάβαμε ήταν για τα μάτια του κόσμου, διότι όταν έλαβε δύναμη να ενώσει την Κρήτη με την Ελλάδα ξαφνικά άλλαξε γνώμη ισχυριζόμενος μάλιστα ότι ο κακός δαίμων χάλασε τα μάτια των συμπατριωτών του... τα ίδια μάτια που πριν κάτι χρόνια έκαναν μαζί του την επανάσταση της Θερίσου... ο κακός δαίμων χάλασε τα μάτια των Κρητικών ή ο κακός δαίμων εξ αρχής έριχνε στάχτη στα μάτια των συμπατριωτών του;
μας θυμίζει έντονα τους πολιτικούς που όταν είναι στην αντιπολίτευση φωνάζουν για τα αντιλαϊκά μέτρα και όταν λάβουν την εξουσία πράττουν αυτά που πριν κατηγορούσαν!
"...Η μετακίνηση του Βενιζέλου στην Αθήνα επέτρεψε στη συντηρητική παράταξη να κυριαρχήσει στο νησί και οδήγησε σε σύγκρουση με την πολιτική του, καθώς ως πρωθυπουργός της Ελλάδας δε δέχτηκε τους Κρήτες βουλευτές, προκειμένου να μην έρθει σε ρήξη με την Τουρκία"
Βλ. και Θεοχάρης Δετοράκης,
Ιστορία της Κρήτης, Ηράκλειο 1990, σ. 450-455.