Η ανακοίνωση των ΗΠΑ στις 20 Οκτωβρίου ότι σκοπεύουν να αποχωρήσουν μονομερώς από τη συμφωνία με τη Ρωσία για τα πυρηνικά όπλα μικρού και μεσαίου βεληνεκούς (500-5.500 χλμ., Συνθήκη INF του 1987 ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΣΣΔ) αποτελεί σοβαρό βήμα όξυνσης των σχέσεων μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων, και δημιουργεί φοβίες για μια νέα κούρσα εξοπλιστικών προγραμμάτων, πυρηνικών κεφαλών, καθώς και ανησυχία για έναν νέο γύρο ανταγωνισμού που πλανάται στη διεθνή ατμόσφαιρα ύστερα από την απόφαση του Προέδρου Trump.
O Trump έκανε αυτή την ανακοίνωση, ενώ ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας, John Bolton, βρισκόταν στη Μόσχα για να συνεχίσει τον αμφιλεγόμενο διάλογο που άρχισε τον Ιούλιο ο Αμερικανός Πρόεδρος με τον Ρώσο ομόλογό του, Vladimir Putin. Επρόκειτο να συναντηθεί με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας, Sergey Lavrov, και τον Γραμματέα του ρωσικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Nikolai Patrushev. Σε συνέντευξη τύπου που παραχώρησε μετά τη συνάντηση που είχε στο Κρεμλίνο με τον Ρώσο Πρόεδρο, ο Bolton είπε ότι οι δυο τους είχαν μια μακρά συζήτηση για τη Συνθήκη αυτή και την πρόθεση των ΗΠΑ να αποχωρήσουν.
Πρόσθεσε ότι υπάρχει σήμερα μια νέα “στρατηγική πραγματικότητα”, μιας και οι πυρηνικοί πύραυλοι δεν αποτελούν πλέον διμερές ζήτημα, επειδή και η Κίνα διαθέτει τέτοιους πυραύλους. Ο Bolton τόνισε ότι οι ΗΠΑ υπολογίζουν ότι οι μισοί ή το ένα τρίτο αυτών των κινεζικών βαλλιστικών πυραύλων θα παραβίαζαν τη συγκεκριμένη Συνθήκη, αν η Κίνα την είχε υπογράψει. Η επίσημη ενημέρωση για την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συνθήκη INF θα γίνει “εν ευθέτω χρόνω”, πρόσθεσε.
Δικαιολογώντας την απόφασή του να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία στις 20 Οκτωβρίου, ο Donald Trump υποστήριξε ότι η Ρωσία παραβιάζει τη Συνθήκη. Η Μόσχα απορρίπτει αυτές τις αιτιάσεις, και ισχυρίζεται ότι οι ΗΠΑ είναι εκείνες που παραβιάζουν εδώ και καιρό τους όρους της συμφωνίας, αναπτύσσοντας απαγορευμένα οπλικά συστήματα. Παράλληλα, ο Γενικός Γραμματέας του NATO, Jens Stoltenberg, έσπευσε να ταχθεί με την πλευρά των ΗΠΑ, όπου δήλωσε μέσα στη βδομάδα ότι “όλοι οι σύμμαχοι συμφωνούν ότι οι ΗΠΑ συμμορφώνονται πλήρως […]. Το πρόβλημα είναι η συμπεριφορά της Ρωσίας”.
Η Ρωσία χαρακτήρισε εξαρχής επικίνδυνη την απόφαση του Trump να εγκαταλείψουν οι ΗΠΑ τη Συνθήκη του 1987, με την οποία αποσύρθηκαν οι βαλλιστικοί πύραυλοι μικρού και μεσαίου βεληνεκούς που είχαν τη δυνατότητα να φέρουν πυρηνικές κεφαλές και εκτοξεύονταν από χερσαίες εγκαταστάσεις ή από οχήματα στο έδαφος της Ευρώπης. Ο Trump κατηγόρησε τη Μόσχα ότι παραβιάζει συστηματικά τη Συνθήκη – κάτι που το Κρεμλίνο διέψευσε, επιστρέφοντας την κατηγορία στην Washington.
H απόσυρση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία με τη Ρωσία είναι ένα επικίνδυνο βήμα, δήλωσε σήμερα ο Ρώσος Υφυπουργός Εξωτερικών, Sergei Rabkov, ενώ προειδοποίησε ότι η Μόσχα θα προχωρήσει σε αντίποινα. “Θα είναι ένα πολύ επικίνδυνο βήμα, το οποίο είμαι σίγουρος πως δεν θα γίνει κατανοητό από τη διεθνή κοινότητα, και θα προκαλέσει καταδίκες”, εκτίμησε ο Rabkov, μιλώντας στο πρακτορείο Sputnik. “Αντιμετωπίζουμε με ανησυχία και καταδικάζουμε τις νέες απόπειρες των ΗΠΑ να αναγκάσουν τη Ρωσία να κάνει υποχωρήσεις στον τομέα της διεθνούς ασφάλειας και της στρατηγικής σταθερότητας μέσω των εκβιασμών”, πρόσθεσε ο Ρώσος Υφυπουργός. “Αναμένουμε να λάβουμε ξεκάθαρες εξηγήσεις από τον Bolton σχετικά με τους σκοπούς των ΗΠΑ και τα μελλοντικά βήματα (αναφορικά με τη συμφωνία)“, τόνισε στο τέλος.
Η απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν από τη διμερή Συνθήκη για τα πυρηνικά όπλα και τους πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς (INF), την οποία είχαν συνάψει με τη Σοβιετική Ένωση κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, έχει βασικό κίνητρο το “όνειρο” της Washington να κυριαρχήσει μόνη σε ολόκληρο τον κόσμο, έκρινε νωρίτερα σε επικριτικό τόνο πηγή προσκείμενη στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας.
Ο Vladimir Putin τόνισε ότι δεν αντιλαμβάνεται για ποιο λόγο χρειάζεται να τεθεί η Ευρώπη σε τέτοιο κίνδυνο, ενώ πρόσθεσε ότι η Ρωσία έχει την επιλογή να αναπτύξει βαλλιστικούς πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς στο Kaliningrad, στη Βαλτική Θάλασσα, κάτι που θα έθετε εντός του δραστικού βεληνεκούς τους μεγάλο μέρος της Ευρώπης.
Ο Putin προειδοποίησε ότι η διεθνής κοινότητα ενδέχεται να ολισθήσει σε μια νέα κούρσα εξοπλισμών, και τόνισε πως άλλη μια συμφωνία-κλειδί, η λεγόμενη Νέα Συνθήκη για τη Μείωση των Στρατηγικών Όπλων (New START), η ισχύς της οποίας εκπνέει το 2021, είναι αβέβαιο αν θα ανανεωθεί.
Η Στάση Της Ευρώπης
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αντιτίθεται στην αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συνθήκη για τα πυρηνικά όπλα μεσαίου βεληνεκούς, προειδοποιώντας ότι ο κόσμος δεν χρειάζεται μια νέα κούρσα εξοπλισμών που δεν θα ωφελούσε κανέναν αλλά, αντίθετα, θα έφερνε ακόμα μεγαλύτερη αστάθεια.
Σύμφωνα με γραπτή δήλωση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, η Συνθήκη INF συνέβαλε στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ενώ αποτελεί πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα από τότε που τέθηκε σε ισχύ, πριν από 30 χρόνια. Η EEAS καταγράφει ότι “χάρη στη Συνθήκη INF, σχεδόν τρεις χιλιάδες πύραυλοι με πυρηνικές και συμβατικές κεφαλές έχουν αφαιρεθεί και καταστρέφονται επαληθεύσιμα”, ενώ “η Συνθήκη έχει σημαντική συμβολή στις υποχρεώσεις αφοπλισμού, βάσει του Άρθρου VI της Συνθήκης για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων”.
Η ΕΕ τονίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσική Ομοσπονδία πρέπει να εξακολουθήσουν να συμμετέχουν σε εποικοδομητικό διάλογο για τη διατήρηση της Συνθήκης ΙNF και τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής της, καθότι είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της Ευρώπης και της παγκόσμιας κοινότητας.
“Παρόλο που αναμένουμε από τη Ρωσική Ομοσπονδία να αντιμετωπίσει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη συμμόρφωσή της με τη Συνθήκη INF με ουσιαστικό τρόπο, αναμένουμε επίσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες να εξετάσουν τις συνέπειες της ενδεχόμενης απόσυρσής τους από την ΙNF στη δική τους ασφάλεια, των συμμάχων τους και ολόκληρου του κόσμου”, προειδοποιεί η ΕΕ.
14 Ιανουαρίου 2019
https://powerpolitics.eu/
