Πακιστανική Υπηρεσία Πληροφοριών (ISI): Διεθνές εμπόριο ναρκωτικών, εμπόριο Οργάνων, Σφαγές, και τρομοκρατία,
του Ιωάννη Μιχαλέτου
Μετά την 11/9/2001 πολλές δημοσιογραφικές έρευνες και επίσημες κρατικές επιτροπές έχουν φέρει στο φως ουκ ολίγα στοιχεία που συνδέουν τη διεθνή Ισλαμική τρομοκρατία με το λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Ένας κοινός σύνδεσμος στα παραπάνω είναι η υπηρεσία πληροφοριών του Πακιστάν που αποτελεί ένα τεράστιο και πολυδαίδαλο μηχανισμό σε αυτή την Ασιατική χώρα και εικάζεται ότι ο ρόλος της είναι πολύ σημαντικός αλλά αποσταθεροποιητικός για τη διεθνή ασφάλεια.
Το Πακιστάν είναι ένα κράτος που κατέχει περί της 40 πυρηνικές κεφαλές, όπως επίσης και ένα από τα κομβικά σημεία του παγκοσμίου λαθρεμπορίου ναρκωτικών, δουλεμπορίου και όπλων. Σε ότι αφορά την Ελλάδα, οι στενές σχέσεις με Τουρκία όπως η εμφάνιση εγκληματικών κυκλωμάτων Πακιστανικής καταγωγής ιδίως στην Αθήνα πρέπει ήδη να ανησυχεί. Τέλος τα τελευταία έτη ολοένα και περισσότεροι λαθρομετανάστες που αποβιβάζονται στην Ελλάδα έρχονται από το Πακιστάν και συνεπώς η μελέτη αυτής της χώρας αποκτά ιδιαίτερη σημασία.
Στης 11 Σεπτεμβρίου και παραλλήλως με την μεγαλύτερη τρομοκρατική επίθεση στην ανθρώπινη ιστορία, ο Saeed Sheikh αρχηγός του Πακιστανικού υποκόσμου και πληροφοριοδότης της ISI μεταβαίνει στο Αφγανιστάν και συναντά τον Μπίν—Λάντεν. Εικάζεται ότι το ταξίδι αυτό οργανώθηκε με σκοπό να προετοιμαστεί η έξοδος του αρχηγού της Αλ Κάιντα ενόψει της σίγουρης Αμερικανικής ανταπόδοσης. Στα μέσα Οκτωβρίου ο Saeed Sheikh επιστρέφει στο σπίτι του στη Λαχώρη.
Τη ίδια περίοδο σύμφωνα με την έγκυρη ιδιωτική υπηρεσία ανάλυσης πληροφοριών “ Intelligence Online”, στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας λαμβάνει χώρα η συνάντηση μεταξύ του Στρατηγού Mohamed Youssef ο οποίος επέβλεπε τους Ταλιμπαν για λογαριασμό της ISI, με τους Crown Prince Abdullah, τον Ντε φάκτο ηγέτη του Σαουδαραβικού Βασιλείου και του Prince Nawaf bin Abdul Aziz, του αρχηγού της Υπηρεσία πληροφοριών της χώρας. Συμφωνούν και οι τρεις τη μείωση του ρόλου των Ταλιμπαν, αλλά τη διατήρηση της επιρροής τους στο Αφγανιστάν.
Η Αυστραλιανή έκδοση «The Sydney Morning Herald», στις 27/07/2001 συντάσσει ένα αποκαλυπτικό άρθρο όπου καταγράφει την άμεση διασύνδεση μεταξύ λαθρεμπορίου ηρωίνης και του Πακιστάν.. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι το μεγαλύτερο μέρος των τεραστίων μυστικών κονδυλίων της ISI προέρχεται από αυτή τη πηγή και ότι η όλη παράνομη βιομηχανία είχε στηθεί για τις ανάγκες του Σοβιετικού πολέμου στο Αφγανιστάν κατά τη δεκαετία του ’80 με τη στήριξη της CIA. Έπειτα από τη λήξη του πολέμου το λαθρεμπορικό δίκτυο συνέχισε τις εργασίες τους και παραμένει άθικτο έως τις μέρες μας.
Οι Αγγλικές εφημερίδες με προεξάρχουσα την Daily Telegraph, αναφέρουν περί τα μέσα Οκτωβρίου 2001, ότι τουλάχιστον 5 ανώτεροι αξιωματικοί συντονίζουν την άμυνα των Ταλιμπάν έναντι των Αμερικανικών δυνάμεων και η ISI διοχετεύει πάσης φύσεως οπλισμό, εάν και επισήμως υποστηρίζει τις Συμμαχικές δυνάμεις. Ύστερα από αφόρητες Αμερικανικές πιέσεις οι Πακιστανοί σταματούν την προμήθεια των Αφγανών και το καθεστώς τους καταρρέει σε μερικές εβδομάδες εντός του Νοεμβρίου. Παραλλήλως η εφημερίδα New York Times σε μία σειρά αποκαλυπτικών άρθρων την ίδια περίοδο αφήνει να εννοηθεί σαφώς ότι η Αλ Κάιντα είναι δημιούργημα της Πακιστανικής υπηρεσίας με κύριο σκοπό να ελέγξει το παγκόσμιο εμπόριο ναρκωτικών. Στην ουσία η Αλ Κάιντα υπήρξε το μακρύ χέρι των Πακιστανών με σκοπούς εγκληματικούς (Πίεση σε κυβερνήσεις κυρίως).
Επίσης οι Πακιστανοί από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 οικοδόμησαν μία άτυπη αλλά ουσιαστική συμμαχία με τους Σαουδάραβες με σκοπό να εξασφαλίσουν πρόσβαση στο πακτωλό πετροδολαρίων του Κόλπου και παράλληλα να εξασφαλίσουν ισχυρή υποστήριξη έναντι της διαμάχης τους με την Ινδία, ένα κράτος με πληθυσμό 9 φορές του δικού τους και ιδιαίτερα επίφοβο γείτονα. Ως αντάλλαγμα οι Σαουδάραβες απαίτησαν την υποστήριξη όλων των φονταμενταλιστών Μουσουλμάνων που δρουν σε Ασιατικές χώρες, όπως οι Ταλιμπάν.
Ο Διοικητής της ISI Στρατηγός Mahmood Ahmed, αποκαλύπτεται ότι συμμετείχε ενεργά στη διεξαγωγή τρομοκρατικών ενεργειών όταν οι Ινδικές μυστικές υπηρεσίες αποκαλύπτουν τον Οκτώβριο του 2001 ότι είχε δώσει εντολή μεταφοράς 100.000 δολαρίων σε έναν από τους τρομοκράτες των Δίδυμων Πύργων. Ο Στρατηγός μετά από αυτό παραιτείται , ενώ η Βόρεια Συμμαχία που αποτέλεσε το όχημα επικράτησης των Αμερικανών στο Αφγανιστάν κατονομάζει το Στρατηγό ως προστάτη και νονό των Ταλιμπαν. Ο Δυτικός τύπος εάν και αναφέρει την είδηση δεν την επιβεβαιώνει πλήρως και μέχρι στιγμής ο λόγος παραίτησης του παραμένει αδιευκρίνιστος. Ο πρώην Διοικητής της ISI είναι αυτή τη στιγμή επιχειρηματίας και διαμένει μόνιμα στην Ισλαμαμπάντ, αρνούμενος κάθε επαφή με ΜΜΕ, εάν και δεν αντιμετώπισε ποτέ τη δικαιοσύνη ούτε ενοχλήθηκε (Φανερά) από τις ΗΠΑ.
Στις 25/10/2001 δολοφονείται ο Abdul Haq, ηγέτης της Βόρειας Συμμαχίας και φανατικός αντίπαλος των Ταλιμπάν. Ο ίδιος ήταν στενός «Συνεργάτης» του Αμερικανού πρώην Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας Robert McFarlane με το οποίο γνωρίζονταν από τη δεκαετία του ’80. Εκείνη την εποχή του ζητά να μεσολαβήσει στη CIA, ώστε να του παράσχει βοήθεια, καθότι είχε περικυκλωθεί από δυνάμεις των Ταλιμπαν.
Η CIA, αρνείται προβάλλοντας έωλα τεχνικά κωλύματα, εάν και υποτίθεται ότι είχε αρχίσει η μεγάλη Αμερικανική επίθεση εναντίον των Ταλιμπάν και ο Abdul Haq, ήταν βασικός σύμμαχος τους. Ο Vincent Cannistraro πρώην επικεφαλής του αντιτρομοκρατικού τμήματος της CIA, θα δηλώσει εκείνες της ημέρες στο διεθνή τύπο ότι η ISI, έπαιξε ρόλο στη δολοφονία του Haq επειδή τον θεωρούσε ικανό ηγέτη για την Μετά-Ταλιμπαν εποχή και άρα επικίνδυνο αντίπαλο. Αυτό που δεν διευκρινίσθηκε ποτέ είναι η Αμερικανική κωλυσιεργία για την βοήθεια του.
Στις 10 Νοεμβρίου του ίδιου έτους η Αγγλίδα δημοσιογράφος Christina Lamb που είχε καταφθάσει στο Πακιστάν ως απεσταλμένη της Daily Telegraph για να ερευνήσει τους δεσμούς Ταλιμπάν- ISI, απελαύνεται από τη χωρά αφού δεχθεί ουκ ολίγες απειλές εναντίον της ζωής της. Σε αυτή την περίπτωση η Μεγάλη Βρετανία δεν προβαίνει σε κανενός είδους διαμαρτυρία.
Συνεχίζοντας τον Ιανουάριο του 2002 και ενώ οι μάχες μεταξύ των Ταλιμπάν και Αμερικανών βρίσκονται στο ζενίθ, ο Πακιστανικός στρατός αποσύρει μονάδες τους από την περιοχή Τόρα-Μπόρα του Αφγανιστάν επιτρέποντας τον απεγκλωβισμό τους και την σωτηρία τους και την είσοδο πολλών από αυτών στο Βόρειο Πακιστάν. Σημειώτέων ότι ο γράφων σε ιδιωτική συνομιλία στο Ηνωμένο Βασίλειο εκείνη την περίοδο με υιό φύλαρχου των «Βόρειο-Δυτικών Αυτόνομων Περιοχών» του Πακιστάν (Φυλή Παστούν-Αφρίντι), έλαβε την εξής απάντηση σχετικά με την ISI και τους Ταλιμπάν. « Είναι τα παιδιά τους και κανείς δεν πρόκειται ουσιαστικά να τους εγκαταλείψει. Στις περιοχές μας έρχονται με τη κάλυψη και προστασία του στρατού, ανεφοδιάζονται σε όπλα και τρόφιμα και εξορμούν ξανά. Χωρίς αυτούς ένα μεγάλο μέρος της κρατικής μηχανής της χώρας θα έμενε χωρίς πεδίο απασχόλησης πέρα από τη υπόθεση με την ηρωίνη αλλά και τα όπλα (Παράνομα εργοστάσια κατασκευής καλάσνικοφ που εξάγονται παγκοσμίως)».
Ο Yunus Qanooni, Υπουργός Εσωτερικών της νέας κυβέρνησης του Αφγανιστάν τον Φεβρουάριο του 2002, θα κάνει μια συνταρακτική δήλωση. « Η ISI προστατεύει τον Μπίν Λάντεν και τους στενούς συνεργάτες του μέσα σε Πακιστανικό έδαφος, αλλά και εξακολουθεί να συντηρεί το δίκτυο τους που είναι έτοιμο για τρομοκρατικές ενέργειες». Οι New York Times την ίδια περίοδο αποκαλεί τον πρώην διοικητή (1987-89) της ISI, Hamid Gul, «Νονό των Ταλιμπάν». Ο ίδιος δεν ενοχλείτε καθόλου από τις Αμερικανικές η διεθνείς αρχές και εικάζεται ότι συνέχισε το ρόλο του υποστηρικτή των Ισλαμιστών ακόμα και ως τις μέρες μας.
Οι εβδομάδες μεταξύ Δεκεμβρίου 2001 και Φεβρουαρίου 2002 αποτελούν και το πυρήνα των αποκαλύψεων για το βρώμικο ρόλο του Πακιστάν. Στις 24/12/2001 η εφημερίδα Wall Street Journal δημοσιεύει άρθρο του απεσταλμένου της στο Πακιστάν Daniel Pearl. Ο ίδιος αποκαλύπτει ότι η ISI συνεργάζεται με την ακραία Ισλαμική ομάδα Ummah Tameer-e-Nau η οποία με τη σειρά τους απέβλεπε στον εφοδιασμό του Μπίν Λάντεν με όπλα μαζικής καταστροφής. Παρουσιάζει ακόμα την οργάνωση Jaish-e-Mohammed, η οποία υποτίθεται ότι είχε απαγορευθεί και όμως λειτουργούσε κανονικότατα και στρατολογούσε οπαδούς για τρομοκρατικές ενέργειες. Αυτή η οργάνωση χρηματοδοτούταν από τον οργανισμό Al Rashid Trust του οποίου τα κεφάλαια δεσμεύθηκαν λόγω της συμμετοχής του στη χρηματοδότηση των αεροπειρατών της 11/9. Τέλος ο ίδιος δημοσιογράφος αποκαλύπτει και τη σύνδεση μεταξύ της μυστικής υπηρεσίας του Πακιστάν και της οργάνωσης Al-Fuqra η οποία είχε ως σκοπό το φανατισμό πολιτών προκειμένου να διαπράξουν τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίων Δυτικών στόχων. Σε όλα τα παραπάνω πρέπει να σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος ερεύνησε και δημοσιοποίησε και την τριγωνική σχέση μεταξύ CIA-ISI-Σαουδικής Αραβίας, όπως και την υποστήριξη της ISI στο γνωστό λαθρέμπορο ηρωίνης Dawood Ibrahim.
Ο Ντάνιελ Περλ ήταν Αμερικανός δημοσιογράφος. Τον Ιανουάριο του 2002, ενώ βρισκόταν στο Πακιστάν, ως επικεφαλής του γραφείου της νότιας Ασίας, της εφημερίδας The Wall Street Journal, για να ερευνήσει πληροφορίες για σχέσεις του τρομοκράτη Ρίτσαρντ Ρήντ, με την Αλ Κάιντα, απήχθη από Πακιστανούς ενόπλους.
Στης 23/01/2002 ο δημοσιογράφος που ανατάραξε με τις αποκαλύψεις του την ISI, Daniel Perl, «Απαγάγετε» και αποκεφαλίζεται στις 22/02/2002 από μία «Ισλαμική τρομοκρατική οργάνωση». Τα μέχρι στιγμής στοιχεία υποδεικνύουν την ουσιαστική εκτέλεση του από την ISI λόγω των πολύ μεγάλων αποκαλύψεων όπως και την ένοχη σιωπή-συνενοχή της CIA.
Συνεχίζοντας τον Ιανουάριο του 2002 συλλαμβάνεται στο Αφγανιστάν (Κανταχάρ), αλλά αφήνεται ελεύθερος ο Αφγανός λαθρέμπορος ηρωίνης Haji Bashir Noorzai, ο οποίος ήταν και αυτός συνεργάτης της ISI. Παραλλήλως ήταν και χρηματοδότης των Ταλιμπαν. Αφού ελευθερώθηκε κατέφυγε στο Πακιστάν όπου του έδωσαν και διαβατήριο και διαμένει μόνιμα μέχρι σήμερα εξακολουθώντας να ελέγχει αλυσίδα παρασκευαστηρίων ηρωίνης. Η επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ για της Διεθνείς Σχέσεις ανέφερε σε αναφορά της δημοσίως τον Οκτώβριο του 2004 ότι « Ο Noorzai, είναι υπεύθυνος για την εισαγωγή από το Αφγανιστάν προς το Πακιστάν περί των 12 τόνων ηρωίνης ετησίως».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ίδιος απελευθερώθηκε από τον Αμερικανικό στρατό παρουσία αξιωματούχων της CIA και λίγο προτού καταφθάσουν στελέχη της DEA να τον ανακρίνουν.
Στις 05/02/2002 συλλαμβάνεται στο Ντουμπάι και απελαύνεται στην Ινδία ο Aftab Ansari, ο οποίος είναι ένας παγκοσμίως γνωστός λαθρέμπορος όπλων και ναρκωτικών. Κατά την διάρκεια των ανακρίσεων θα ομολογήσει ότι και αυτός είχε υποστηριχθεί από την ISI και μέσω αυτής συνεργαζόταν με ακραίες Ισλαμικές οργανώσεις ανά τον κόσμο. Οι κύριοι τομείς δραστηριότητας του ήταν η μεταφορά ναρκωτικών από το Πακιστάν προς τη Δύση, οι απαγωγές, συμβόλαια θανάτου και μεταφορά όπλων από την Ανατολή προς τη Δύση.
Τον Μάρτιο του 2002 το περιοδικό Vanity Fair αποκαλύπτει ότι η οικονομία του Πακιστάν παράγει ετήσιο κύκλο εργασιών από τα ναρκωτικά ύψους 15 δις. Δολαρίων όταν το επίσημο ΑΕΠ είναι 60 δις δολάρια, γεγονός που σημαίνει ότι η βιομηχανία των ναρκωτικών είναι ζωτικής σημασίας για αυτή τη χώρα. Το περιοδικό σημειώνει ακόμα ότι η επίσημη Αμερικανική πολιτεία ουσιαστικά ποτέ δεν είχε πιέσει αποτελεσματικά και ουσιαστικά τους Πακιστανούς για να μειώσουν την εξάρτηση του κράτους τους από την ηρωίνη παρόλο που ένα σημαντικό τμήμα αυτής καταφθάνει μηνιαίος στην Αμερικανική αλλά και Ευρωπαϊκή επικράτεια.
Περαιτέρω ο Αμερικανός Daniel Ellsberg, γνωστός δημοσιογράφος και έγκυρος διαμορφωτής γνώμης σε κύκλους που ασχολούνται με θέματα πληροφοριών στην Ουάσινγκτον, αναφέρει σε άρθρο του στην Βρετανική Guardian στις 22/07/2004.
« Είναι προφανές ότι η ISI εμπλέκεται με κάποιο τρόπο στην 11/9 .. και λέγοντας Πακιστάν εννοώ και της CIA γιατί είναι απίθανο οποιαδήποτε κίνηση των Πακιστανών να γινόταν χωρίς έγκριση ή ανοχή της CIA.»
Τον Ιούλιο και Αύγουστο του 2005 , νέα στοιχεία επιβεβαιώνουν το διπλό ρόλο του Πακιστάν σε θέματα διεθνούς τρομοκρατίας. Εάν και επισήμως σύμμαχος των Αμερικανών ο Sayed Anwar Αξιωματούχος της Αφγανικής αντιτρομοκρατικής μονάδας, ρητώς αναφέρει ότι οι Ταλιμπάν εφοδιάζονται με σύγχρονο οπλισμό από τους Πακιστανούς και βρίσκουν καταφύγιο στη χώρα τους. Προς επιβεβαίωση όλων αυτών μυστική δημοσιογραφική αποστολή από την εφημερίδα Times καταγράφουν την ύπαρξη στρατοπέδου Ταλιμπαν μέσα σε Πακιστανικό έδαφος. Επιπλέον η χρησιμοποίηση εκρηκτικών μηχανισμών που ενεργοποιούνται μέσω κινητού τηλεφώνου – με συγκεκριμένη τεχνική – διαπιστώθηκε ότι ήταν «Προσφορά» των Πακιστανών προς τους Ταλιμπαν.
Δύο σημεία για προσοχή : Πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε τέτοιος μηχανισμός (με ίδια τεχνική) στην Ε.Ε, ήταν στην επίθεση εναντίων των δικαστηρίων της Λάρισας στην Ελλάδα.
Δεύτερον ο Ιούλιος του 2005 σημαδεύτηκε από τις αιματηρές επιθέσεις στο Λονδίνο που διεπράχθησαν από Πακιστανούς β’ γενιάς οι οποίοι είχαν ταξιδέψει και είχαν έρθει σε επαφή με ακραίες οργανώσεις μέσα στο Πακιστάν.
Τέλος στις 17 Ιανουαρίου του 2007 ο Abdul Haq Haji Gulroz πρώην ανώτατος αξιωματούχος των Ταλιμπαν , δηλώνει δημοσίως ότι ο Mullah Omar (Ηγέτης των Ταλιμπαν), κρύβεται στην πόλη Quetta του Πακιστάν υπό την προστασία της ISI. Το BBC θα μεταδώσει και τις πληροφορίες για την εκπαίδευση βομβιστών αυτοκτονίας από Πακιστανούς πράκτορες και την παροχή σύγχρονου οπλισμού σε Ισλαμιστές. Τα γεγονότα του Οκτωβρίου του 2007 με την εκατόμβη νεκρών στο Πακιστάν λόγω της άφιξης της Μπεναζίρ Μπούτο δείχνουν ότι ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των αντιμαχόμενων φατριών στην ISI, είναι προ των πυλών.
Η παραδοσιακή υποστήριξη του Πακιστάν στην Τουρκία, ο θαυμασμός του πρώην δικτάτορα Μουσάραφ προς το Κεμαλισμό (Ο ίδίος έχει ζήσει και σπουδάσει στην Τουρκία), το λαθρεμπόριο ναρκωτικών και το δουλεμπόριο από το Πακιστάν στην Ελλάδα μέσω Τουρκία πρέπει να αποτελεί πηγή διαρκούς ανησυχίας. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η σχέση Ουάσινγκτον-Ριάντ-Ισλαμαμπάντ εξακολουθεί να είναι ισχυρή και συνεπώς οι κατά καιρούς αποκαλύψεις περιθωριοποιούνται επιμελώς. Ο πόλεμος εναντίων της τρομοκρατίας ουσιαστικά δεν υφίσταται όσο το παγκόσμιο οργανωμένο έγκλημα ενδυναμώνετε χρησιμοποιώντας τα διεφθαρμένα μέλη των κυριοτέρων διαμορφωτών της παγκόσμιας πολιτικής και των στελεχών υπηρεσιών πληροφοριών.
Σημείωση: Η στην ISI απασχολεί 30.000 αξιωματικούς και λοιπά στελέχη πληροφοριών μεγάλο μέρος των οποίων υπηρετεί αρκετά έτη στο εξωτερικό και διαθέτει απροσδιόριστο αριθμό πρακτόρων και πληροφοριοδοτών. Ιδρύθηκε το 1948 με βάση Βρετανικά πρότυπα, ελέγχεται απολύτως από τις ένοπλες δυνάμεις και συνεργάζεται κυρίως με την CIA, MI6, Σαουδική Αραβία, Κίνα και σε δεύτερο επίπεδο με Τουρκία, Ισραήλ και Μπαγκλαντές, Σρι Λάνκα.
Απαραίτητη βιβλιογραφία για τη μελέτη της ISI και της σύνδεσης με τη διεθνή τρομοκρατία-οργανωμένο έγκλημα
ISBN 0-385-50672-4, By James Bamford; A Pretext for War: 9/11, Iraq, and the Abuse of America’s Intelligence Agencies
ISBN 1-59420-007-6, By Steve Coll; Ghost Wars: The Secret History of the CIA, Afghanistan, and Bin Laden, from the Soviet Invasion to September 10, 2001.
ISBN 0-9733687-6-4. By Abid Ullah Jan; From BCCI| to ISI: The Saga of Entrapment Continues
ΠΗΓΕΣ
Intelligence Online, 10/4/2001
Knight Ridder, 10/7/2001
Knight Ridder, 11/3/2001
Washington Post, 2/18/2002
Washington Post, 2/23/2002
London Times, 2/25/2002
London Times, 10/9/2001
Guardian, 7/16/2002
Guardian, 10/9/2001
Guardian, 7/16/2002
Pittsburgh Tribune-Review, 3/3/2002
BBC, 12/30/2001
BBC, 7/16/2002
Sydney Morning Herald, 9/27/2001
New York Times, 12/8/2001
New York Times, 2/13/2002
New Yorker, 10/8/2001
Defense Intelligence Agency, 10/2/2001
Press Trust of India, 10/8/2001
Press Trust of India, 5/13/2002
Times of India, 10/9/2001
Agence France-Presse, 10/10/2001
Wall Street Journal, 10/10/2001
Wall Street Journal, 12/31/2001
Associated Press, 2/21/2002
Asia Times, 1/5/2002
Asia Times, 10/30/2002
Observer, 10/28/2001
Los Angeles Times, 10/28/2001
Toronto Star, 11/5/2001
Daily Telegraph, 11/11/2001
Vanity Fair, 8/2002
Gulf News, 3/25/2002
Newsweek, 2/4/2002
United Press International, 4/10/2004
USA Today, 10/26/2004
Independent, 2/10/2002
Deutsche Presse-Agentur (Hamburg), 2/11/2002
https://www.rimse.gr
