Του Χρήστου Μηνάγια
Ο κουρδικός λαός κατοικεί σε µια γεωγραφική περιοχή όπου διασταυρώνονται οι πολιτικοί, οικονοµικοί και πολιτιστικοί άξονες που συνδέουν τη Μέση Ανατολή και εν γένει το Ισλάµ µε τη ∆ύση. Σε ότι αφορά στην Τουρκία, το κουρδικό και η δράση του ΡΚΚ, πέραν των εσωτερικών προβληµάτων ασφαλείας που δηµιουργούν στη χώρα, παράλληλα επιφέρουν αρνητικές επιπτώσεις στην ενάσκηση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
Φυσικά, η αιτία µη επίλυσης του κουρδικού βαρύνει την Άγκυρα, διότι εκεί ευρίσκονται αυτοί που δεν επιθυµούν τον αφοπλισµό του ΡΚΚ και αυτοί που δεν επιθυμούν την επίλυση αυτού του προβλήµατος. Και τούτο διότι, µπορεί οι Κούρδοι αντάρτες να έχουν όπλα, ωστόσο οι κυβερνητικοί παράγοντες µε τον κονδυλοφόρο τους υπογράφουν αποφάσεις που οξύνουν την κατάσταση και την οδηγούν σε αδιέξοδο.
Είναι προφανές ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν αντί να εξουδετερώσει πλήρως τον κεµαλισµό, που τορπιλίζει κάθε προσπάθεια επίλυσης του κουρδικού, εφάρµοσε µια µετακεµαλική πολιτική στηριζόµενη στην ιδεολογία του τουρκο-ισλαµισµού, δηλαδή ανάδειξη του τουρκισµού µέσω του Ισλάµ και καταπάτηση των δικαιωµάτων των µειονοτήτων που ζουν στην Τουρκία. Εξίσου παράδοξο είναι και το γεγονός ότι, ενώ η τουρκική κυβέρνηση ανέθεσε σε κέντρα στρατηγικών µελετών να συντάξουν µελέτες για την επίλυση του κουρδικού προβλήµατος, δεν υλοποίησε καµία από τις προτάσεις που υποβλήθηκαν.
Επίσης, υπάρχει και µια άλλη πλευρά, αόρατη στους τουρκο-ισλαµιστές που συχνά παρέμενε τέτοια επειδή δεν ήθελαν ή δεν τολµούσαν να κοιτάξουν προς τα εκεί.
Συγκεκριμένα πρόκειται για τη στρατηγική του ΡΚΚ, η οποία διακρίνεται σε τρεις φάσεις.
Στην πρώτη φάση, µε τις επιχειρήσεις που πραγματοποίησε, το ΡΚΚ πέτυχε να επιβάλλει την παρουσία του και να δημιουργήσει µια σοβαρότατη ασύµµετρη απειλή στο εσωτερικό της Τουρκίας.
Κατά τη δεύτερη φάση, που βρίσκεται σε εξέλιξη, οι Κούρδοι αντάρτες αποσκοπούν αφενός στη δυναµική ανατροπή των ισορροπιών που υπάρχουν µε τις τουρκικές δυνάµεις ασφαλείας σε συγκεκριµένες περιοχές, αφετέρου στην αύξηση της επιρροής τους στον τοπικό πληθυσµό που στην πλειοψηφία τους είναι Κούρδοι.
Κατά τη δεύτερη φάση, που βρίσκεται σε εξέλιξη, οι Κούρδοι αντάρτες αποσκοπούν αφενός στη δυναµική ανατροπή των ισορροπιών που υπάρχουν µε τις τουρκικές δυνάµεις ασφαλείας σε συγκεκριµένες περιοχές, αφετέρου στην αύξηση της επιρροής τους στον τοπικό πληθυσµό που στην πλειοψηφία τους είναι Κούρδοι.
Τέλος, κατά την τρίτη φάση, θα επιδιωχθεί ο ξεσηκωµός του κουρδικού πληθυσµού, στις περιοχές που θα επιλεγούν, εναντίον του αυταρχικού τουρκο-ισλαµικού καθεστώτος, προκειµένου οι περιοχές αυτές να αποκτήσουν την αυτονοµία τους.
Ειδικότερα δε, η απάντηση του ΡΚΚ, στην τουρκική στρατηγική, αρχικά ήρθε από το ηγετικό του στέλεχος Μurat Karayilan, ο οποίος προειδοποίησε την Τουρκία λέγοντας τα εξής: «Εάν χρησιμοποιήσουμε πλήρως της στρατιωτική µας ισχύ και διατάξουµε τη διεξαγωγή ολοκληρωτικού πολέµου τότε στην Τουρκία θα έρθουν τα πάνω κάτω». Στη συνέχεια, οι προειδοποιήσεις αυτές έγιναν πράξη µε αποτέλεσµα η Τουρκία να περάσει το πιο δύσκολο καλοκαίρι των τελευταίων 14 ετών.
Εάν κρίνουµε από τις µέχρι τώρα εξελίξεις, για πρώτη φορά µετά τη σύλληψη του Οτσαλάν, διαπιστώνεται ότι το ΡΚΚ παρουσιάζει µια δυναµικότητα αυτής της µορφής και καταδεικνύει ότι ο αγώνας των Κούρδων ανταρτών εισήλθε σε µια νέα περίοδο που πιθανόν να διαρκέσει για πολλά χρόνια ακόµη. Οι δηλώσεις Τούρκων αξιωµατούχων για αποµόνωση του ΡΚΚ αποδείχθηκαν ανεδαφικές για δύο λόγους.
Πρώτον, διότι το ΡΚΚ απέδειξε ότι διακρίνεται για τη συνοχή του, την ενότητα διοικήσεως και το άρτια εκπαιδευµένο, µε υψηλό ηθικό, προσωπικό.
Ειδικότερα δε, η απάντηση του ΡΚΚ, στην τουρκική στρατηγική, αρχικά ήρθε από το ηγετικό του στέλεχος Μurat Karayilan, ο οποίος προειδοποίησε την Τουρκία λέγοντας τα εξής: «Εάν χρησιμοποιήσουμε πλήρως της στρατιωτική µας ισχύ και διατάξουµε τη διεξαγωγή ολοκληρωτικού πολέµου τότε στην Τουρκία θα έρθουν τα πάνω κάτω». Στη συνέχεια, οι προειδοποιήσεις αυτές έγιναν πράξη µε αποτέλεσµα η Τουρκία να περάσει το πιο δύσκολο καλοκαίρι των τελευταίων 14 ετών.
Εάν κρίνουµε από τις µέχρι τώρα εξελίξεις, για πρώτη φορά µετά τη σύλληψη του Οτσαλάν, διαπιστώνεται ότι το ΡΚΚ παρουσιάζει µια δυναµικότητα αυτής της µορφής και καταδεικνύει ότι ο αγώνας των Κούρδων ανταρτών εισήλθε σε µια νέα περίοδο που πιθανόν να διαρκέσει για πολλά χρόνια ακόµη. Οι δηλώσεις Τούρκων αξιωµατούχων για αποµόνωση του ΡΚΚ αποδείχθηκαν ανεδαφικές για δύο λόγους.
Πρώτον, διότι το ΡΚΚ απέδειξε ότι διακρίνεται για τη συνοχή του, την ενότητα διοικήσεως και το άρτια εκπαιδευµένο, µε υψηλό ηθικό, προσωπικό.
Και δεύτερον, διότι η εν λόγω οργάνωση δεν διεξάγει µόνο επιχειρήσεις σηµείου, όπως επιθέσεις σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις, στρατιωτικές φάλαγγες, απαγωγές και ελέγχους οδικών αξόνων, αλλά αποµονώνει πλέον κατοικηµένες περιοχές µε αντικειµενικό σκοπό την κατάληψη κυβερνητικών κτηρίων.
Μάλιστα, το τελευταίο αποτελεί και τον µεγαλύτερο εφιάλτη της κυβέρνησης Ερντογάν δεδοµένου ότι η κατάληψη ενός κυβερνητικού κτηρίου από αντάρτες του ΡΚΚ µε τη σηµαία τους να κυµατίζει στη στέγη αυτού, πέραν της ψυχολογικής επίδρασης, ενέχει σοβαρούς κινδύνους για ευρύτερο ξεσηκωµό του κουρδικού λαού.
Όµως, τι σηµαίνουν όλα αυτά; Πέραν της επιδίωξης για ανατροπή των ισορροπιών στη νοτιοανατολική Τουρκία, ποιοι είναι οι υπόλοιποι αντικειµενικοί σκοποί του ΡΚΚ;
Μάλιστα, το τελευταίο αποτελεί και τον µεγαλύτερο εφιάλτη της κυβέρνησης Ερντογάν δεδοµένου ότι η κατάληψη ενός κυβερνητικού κτηρίου από αντάρτες του ΡΚΚ µε τη σηµαία τους να κυµατίζει στη στέγη αυτού, πέραν της ψυχολογικής επίδρασης, ενέχει σοβαρούς κινδύνους για ευρύτερο ξεσηκωµό του κουρδικού λαού.
Όµως, τι σηµαίνουν όλα αυτά; Πέραν της επιδίωξης για ανατροπή των ισορροπιών στη νοτιοανατολική Τουρκία, ποιοι είναι οι υπόλοιποι αντικειµενικοί σκοποί του ΡΚΚ;
Απάντηση στο ερώτημα αυτό έδωσε ο Τούρκος δηµοσιογράφος Mehmet Ali Birand (εφηµερίδα Hurriyet/19-9-2012) αναφέροντας τα εξής: «Οι επιθέσεις του ΡΚΚ αποσκοπούν: πρώτον στην αναίρεση της απόφασης για απαγόρευση επαφών µε τον Οτσαλάν. ∆εύτερον, στην ενάσκηση πίεσης στην Άγκυρα για την εκ νέου έναρξη των διαπραγµατεύσεων για το κουρδικό. Τρίτον, να δώσουν ένα μήνυμα ώστε τα φυλακισµένα στελέχη του ΚCK να αφεθούν ελεύθερα. Τέταρτον, να αποδείξουν τόσο στην Άγκυρα όσο και διεθνώς, ότι το ΡΚΚ διαθέτει τη δύναµη να προσβάλλει στόχους όποτε θέλει και όταν το θέλει. Και τέλος, να υλοποιήσει το στόχο του Οτσαλάν αναφορικά µε τον επαναστατικό ξεσηκωµό του κουρδικού λαού.».
Ας σηµειωθεί ακόµη, ότι οι τουρκικές αρχές παρουσιάζουν το ΡΚΚ ως τροµοκρατική οργάνωση και το κατηγορούν για δολοφονίες δικαστικών λειτουργών και αγροτών, βοµβιστικές ενέργειες, απειλές εκπαιδευτικών, πυρπολήσεις σχολείων, καλλιέργεια και διακίνηση ναρκωτικών, λαθρεµπόριο, ζωοκλοπές, εκβιασµό Κούρδων επιχειρηµατιών για απόσπαση χρηµατικών ποσών κ.λπ. Κατόπιν των παραπάνω, η τουρκική κυβέρνηση έδωσε στον εαυτό της το «άλλοθι» να διεξάγει ευρείας κλίµακας επιχειρήσεις τόσο εντός του τουρκικού εδάφους όσο και στις βάσεις του ΡΚΚ στο βόρειο Ιράκ. Προφανώς, οι επιχειρήσεις αυτές θα συνεχισθούν και µετά τον Οκτώβριο, οπότε οι καιρικές συνθήκες θα είναι δυσµενείς και ο κύριος όγκος των ανταρτών εκτιµάται ότι θα αποσυρθεί στις βάσεις του στο βόρειο Ιράκ, ενώ ένα µέρος αυτών θα συνεχίσει τις ανορθόδοξες επιχειρήσεις στα αστικά κέντρα.
Περαιτέρω θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάµεις τροποποίησαν τη στρατηγική αντιµετώπισης των ανταρτών. Συγκεκριµένα, οι 3 Τούρκοι, αρχικά, απέκλειαν την περιοχή επιχειρήσεων και στη συνέχεια εισέρχονταν σε αυτήν στρατιωτικά τµήµατα για εκκαθάριση των τµηµάτων του ΡΚΚ.
Αυτά που προκύπτουν από την πρώτη εφαρµογή αυτής της τακτικής είναι τα εξής:
Ας σηµειωθεί ακόµη, ότι οι τουρκικές αρχές παρουσιάζουν το ΡΚΚ ως τροµοκρατική οργάνωση και το κατηγορούν για δολοφονίες δικαστικών λειτουργών και αγροτών, βοµβιστικές ενέργειες, απειλές εκπαιδευτικών, πυρπολήσεις σχολείων, καλλιέργεια και διακίνηση ναρκωτικών, λαθρεµπόριο, ζωοκλοπές, εκβιασµό Κούρδων επιχειρηµατιών για απόσπαση χρηµατικών ποσών κ.λπ. Κατόπιν των παραπάνω, η τουρκική κυβέρνηση έδωσε στον εαυτό της το «άλλοθι» να διεξάγει ευρείας κλίµακας επιχειρήσεις τόσο εντός του τουρκικού εδάφους όσο και στις βάσεις του ΡΚΚ στο βόρειο Ιράκ. Προφανώς, οι επιχειρήσεις αυτές θα συνεχισθούν και µετά τον Οκτώβριο, οπότε οι καιρικές συνθήκες θα είναι δυσµενείς και ο κύριος όγκος των ανταρτών εκτιµάται ότι θα αποσυρθεί στις βάσεις του στο βόρειο Ιράκ, ενώ ένα µέρος αυτών θα συνεχίσει τις ανορθόδοξες επιχειρήσεις στα αστικά κέντρα.
Περαιτέρω θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάµεις τροποποίησαν τη στρατηγική αντιµετώπισης των ανταρτών. Συγκεκριµένα, οι 3 Τούρκοι, αρχικά, απέκλειαν την περιοχή επιχειρήσεων και στη συνέχεια εισέρχονταν σε αυτήν στρατιωτικά τµήµατα για εκκαθάριση των τµηµάτων του ΡΚΚ.
Αυτά που προκύπτουν από την πρώτη εφαρµογή αυτής της τακτικής είναι τα εξής:
Στις αρχές Σεπτεµβρίου µεταστάθµευσε στο νοµό Hakkari, µε µεγάλη µυστικότητα, το στρατηγείο και οι µονάδες της ∆ιοίκησης Ειδικών ∆υνάµεων του ΓΕΕΘΑ (Bordo Bereli). Σε πρώτη φάση, 8-9 Σεπτεµβρίου, οι εν λόγω µονάδες, µε αντίστοιχα τµήµατα ειδικών επιχειρήσεων της στρατοχωροφυλακής και της αστυνοµίας διείσδυσαν στις επίµαχες περιοχές, όπου αφού εντόπιζαν τα ανταρτικά τµήµατα καταδείκνυαν µε λέιζερ τις θέσεις τους, οι οποίες, στη συνέχεια, προσβάλλονταν από αεροσκάφη F-16 και επιθετικά ελικόπτερα, διασπώντας τους οργανικούς τους δεσµούς. Κατά τη δεύτερη φάση, 9-10 Σεπτεµβρίου, µονάδες πεζικού και τεθωρακισµένων απέκλεισαν τους διαδρόµους διαφυγής των ανταρτών.
Τέλος, κατά την τρίτη φάση, 10-15 Σεπτεµβρίου, µονάδες καταδροµών πραγµατοποίησαν ταυτόχρονα πολλές επιχειρήσεις σηµείου, µε νυκτερινές αεροκίνητες ενέργειες επιπέδου λόχου, προκαλώντας σηµαντικές απώλειες στους αντάρτες. Ως γνωστό, διεθνώς, σε πολύ λίγες χώρες οι ένοπλες δυνάµεις έχουν τη δυνατότητα διεξαγωγής νυκτερινών αεροκίνητων επιχειρήσεων αυτής της κατηγορίας.
Πέραν τούτου οι Τούρκοι διεξάγουν ειδικές επιχειρήσεις για τη σύλληψη ηγετικών στελεχών του ΡΚΚ. Στις επιχειρήσεις αυτές πέραν των Bordo Bereli συµµετέχει και η πρόσφατα συγκροτηθείσα µονάδα «Ειδικών ∆υνάµεων», αποτελούµενη από 300 άτοµα της αστυνοµίας και της στρατοχωροφυλακής.
Αυτή έχει ως κύρια αποστολή τη διεξαγωγή επιχειρήσεων τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας όσο και στο εξωτερικό (βόρειο Ιράκ, Συρία, ευρωπαϊκές χώρες κ.λπ.) για τη σύλληψη ηγετικών στελεχών της κουρδικής εξέγερσης και πρώην στελεχών της που έχουν αποστασιοποιηθεί.
Τέλος, κατά την τρίτη φάση, 10-15 Σεπτεµβρίου, µονάδες καταδροµών πραγµατοποίησαν ταυτόχρονα πολλές επιχειρήσεις σηµείου, µε νυκτερινές αεροκίνητες ενέργειες επιπέδου λόχου, προκαλώντας σηµαντικές απώλειες στους αντάρτες. Ως γνωστό, διεθνώς, σε πολύ λίγες χώρες οι ένοπλες δυνάµεις έχουν τη δυνατότητα διεξαγωγής νυκτερινών αεροκίνητων επιχειρήσεων αυτής της κατηγορίας.
Πέραν τούτου οι Τούρκοι διεξάγουν ειδικές επιχειρήσεις για τη σύλληψη ηγετικών στελεχών του ΡΚΚ. Στις επιχειρήσεις αυτές πέραν των Bordo Bereli συµµετέχει και η πρόσφατα συγκροτηθείσα µονάδα «Ειδικών ∆υνάµεων», αποτελούµενη από 300 άτοµα της αστυνοµίας και της στρατοχωροφυλακής.
Αυτή έχει ως κύρια αποστολή τη διεξαγωγή επιχειρήσεων τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας όσο και στο εξωτερικό (βόρειο Ιράκ, Συρία, ευρωπαϊκές χώρες κ.λπ.) για τη σύλληψη ηγετικών στελεχών της κουρδικής εξέγερσης και πρώην στελεχών της που έχουν αποστασιοποιηθεί.
Η σηµασία της επιτυχούς έκβασης µιας τέτοιας επιχείρησης προφανώς αποβλέπει στα εξής: πρώτον στην αύξηση του ηθικού των τουρκικών ενόπλων δυνάµεων και της τουρκικής κοινωνίας εν γένει. Και δεύτερον, στην αποκατάσταση της τουρκικής παρουσίας στην περιοχή, η οποία έχει τρωθεί σηµαντικά.
Παρόλα αυτά, την ίδια ώρα που το κουρδικό φαίνεται να εισέρχεται σ’ αυτή τη φάση, η ακόλουθη παρέμβαση της κουρδικής καταγωγής ανεξάρτητης βουλευτού Aysel Tuğluk αποκτά αρκετό ενδιαφέρον:
Παρόλα αυτά, την ίδια ώρα που το κουρδικό φαίνεται να εισέρχεται σ’ αυτή τη φάση, η ακόλουθη παρέμβαση της κουρδικής καταγωγής ανεξάρτητης βουλευτού Aysel Tuğluk αποκτά αρκετό ενδιαφέρον:
- • Να σταματήσει η 14µηνη αποµόνωση του Οτσαλάν.
- • Να αφεθούν ελεύθεροι οι 8.000 φυλακισµένοι Κούρδοι, µέλη της οργάνωσης KCK.
- • Η Τουρκία να αναγνωρίσει το καθεστώς αυτονοµίας του δυτικού Κουρδιστάν (σ.σ. Κούρδοι της Συρίας). Σε αντιστάθµισµα η κουρδική επαναστατική κίνηση θα κηρύξει κατάπαυση των εχθροπραξιών.
- • Οι Κούρδοι πρέπει να εξασφαλίσουν τα εθνικά και περιφερειακά συµφέροντά τους συνεργαζόµενοι µε την Τουρκία και πρέπει να εργασθούν από κοινού για το δηµοκρατικό και ανεξάρτητο µέλλον της περιοχής.
- • Στην περιοχή διαµορφώνεται ένα νέο περιβάλλον όπου οι Κούρδοι θα έχουν µια νέα θέση σ’ αυτό, είτε µαζί µε την Τουρκία είτε χωρίς αυτήν.
∆ιευκρινίζεται ότι, την παρούσα περίοδο η προαναφερθείσα παρέµβαση της Tuğluk είναι ιδιαίτερα σηµαντική διότι οι θέσεις και απόψεις των κοµµάτων, φορέων και 4 οργανώσεων υπέρ ή κατά των Κούρδων προκαλούν σύγχυση σε κάθε αναλυτή δεδοµένου ότι αυτές κατηγοριοποιούνται ως ακολούθως:
- • Πρώτον, υπάρχουν αυτοί που επιδιώκουν την ίδρυση ενός νέου κράτους έθνους ενώνοντας τους Κούρδους του Ιράκ, του Ιράν, της Συρίας και της Τουρκίας.
- • ∆εύτερον, υπάρχουν αυτοί που επιθυµούν είτε την οµοσπονδία, είτε την αυτονοµία εντός των κρατών στα οποία κατοικούν οι Κούρδοι.
- • Τρίτον, υπάρχουν αυτοί που αγωνίζονται για την εθνική-πολιτιστική ταυτότητα των Κούρδων, εντεταγµένων εντός της χώρας τους, η οποία θα διακυβερνάται µε δηµοκρατικά κριτήρια και αξίες.
- • Και τέταρτον, υπάρχουν αυτοί που αγωνίζονται για την οικονοµική, τεχνολογική και κοινωνική ανάπτυξη των κουρδικών περιοχών προτάσσοντας υπεράνω όλων την πολιτιστική διάσταση του προβλήµατος.
Το Μεγάλο Κουρδιστάν
Η ίδρυση του Μεγάλου Κουρδιστάν αποτελεί έναν αµερικανικό σχεδιασµό που για πρώτη φορά παρουσιάσθηκε στην Άγκυρα το 1965. Το εν λόγω σχέδιο προέβλεπε τη δηµιουργία της Οµοσπονδιακής Κουρδικής ∆ηµοκρατίας συνενώνοντας τους Κούρδους του Ιράν, του Ιράκ, της Συρίας και της Τουρκίας και στη συνέχεια ενσωµατώνοντάς τους µε µία µορφή συνοµοσπονδίας στην Τουρκία. Μετά το 1965, οι Ηνωµένες Πολιτείες επανέφεραν κατ’ επανάληψη το θέµα αυτό στους Τούρκους αξιωµατούχους τονίζοντας τους κάθε φορά ότι είχαν την πρόθεση να αναθέσουν στην Άγκυρα την προστασία του Κουρδιστάν και να τους βοηθήσουν να εξαλείψουν την απειλή του ΡΚΚ.
Ωστόσο, η διπολική δοµή εξουσίας στην Τουρκία, όχι µόνο δεν έφερε κανένα αποτέλεσµα αλλά υπήρξε και η αιτία συστηµατικής εξόντωσης όλων εκείνων που υποστήριζαν τη δηµιουργία του Κουρδιστάν. Φυσικά µεταξύ αυτών πιθανόν να περιλαµβάνεται και ο πρώην πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας Τουργκούτ Οζάλ.
Επισηµαίνεται ιδιαίτερα και θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη ότι στις 17-9-2012 διατάχθηκε η εκταφή της σωρού του Οζάλ και η ιατροδικαστική έρευνα για να διαπιστωθεί εάν δηλητηριάσθηκε ή όχι.
Στις 25-1-1999, περίοδο που ο Οτσαλάν περιφερόταν από χώρα σε χώρα αιτούµενος πολιτικό άσυλο, µια αντιπροσωπεία αποτελούµενη από την υποδιευθυντή του τµήµατος Εγγύς Ανατολής του αµερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Elizabeth Jones, τον συντονιστή των ΗΠΑ στο βόρειο Ιράκ Francis Ricciardone και στελέχη του Πενταγώνου µετέβησαν στην Τουρκία και παρουσίασαν το σχέδιο για το Κουρδιστάν επικαιροποιώντας αυτό µε τις ακόλουθες προτάσεις: [2]
- • Η Τουρκία θα αναλάβει την προστασία της Αυτόνοµης ∆ιοίκησης που θα δηµιουργηθεί στο βόρειο Ιράκ.
- • Οι τουρκικές χερσαίες δυνάµεις θα αναλάβουν δράση κατά την επιχείρηση των ΗΠΑ στο Ιράκ.
- • Κατά τη διάρκεια της εισβολής, οι τουρκικές ένοπλες δυνάµεις θα αναπτύξουν µια δύναµη 100.000 ανδρών στο βόρειο Ιράκ.
- • Η Τουρκία θα κατέλθει νοτίως του 36ου παραλλήλου και θα καταλάβει τη Μοσούλη και το Κιρκούκ.
- 5 • Η Τουρκία θα αναλάβει την επιστασία των πολιτικών κυβερνητικών φορέων στο βόρειο Ιράκ.
- • Μέσω της Τουρκίας, οι ΗΠΑ θα διαθέσουν στο βόρειο Ιράκ 10 δισ. δολάρια.
- • Οι εκλογές στο βόρειο Ιράκ θα διεξαχθούν υπό τον έλεγχο της Τουρκίας.
Μετά το πέρας της διαπραγµάτευσης η συµφωνία κατέληξε στα εξής:
- • Η Άγκυρα δεν θα φέρει αντίρρηση για τη χρησιµοποίηση της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ από τις ΗΠΑ.
- • Η Τουρκία θα σταµατήσει την υποστήριξη προς τον Ταλαµπανί και τον Μπαρζανί για υπογραφή συµφωνίας µε τη Βαγδάτη.
- • Θα δηµιουργηθεί στην περιοχή της Silopi Επιχειρησιακό Κέντρο προκειµένου οι Αµερικανοί αξιωµατικοί να προωθούν οπλισµό και εξοπλισµό στην περιοχή (βόρειο Ιράκ).
- • ∆εν θα παρεµποδίζεται η CIA κατά τη µεταφορά Πεσµεργκέ στη Silopi.
- • Οι ΗΠΑ θα διαθέσουν στην Τουρκία πυραύλους, πυραυλικά συστήµατα, ραντάρ εγκαίρου προειδοποίησης και νέα οπλικά συστήµατα.
Μετά την αποδοχή των παραπάνω όρων, στις 15-2-1999, ο Οτσαλάν παραδόθηκε στην Τουρκία.
Μετά από χρόνια ο Αχµέτ Νταβούτογλου επισηµαίνοντας τη σηµασία της παράδοσης του Οσταλάν δήλωσε τα εξής: «Το κουρδικό πρόβληµα µε την παράδοση του Οτσαλάν έπαψε να είναι πρόβληµα της Τουρκίας». Επίσης, η παράδοση του Οτσαλάν, αποτέλεσε την αρχή δύο σηµαντικών εξελίξεων: πρώτον, στην αποδυνάµωση της τουρκικής αντίστασης για την ίδρυση κράτους στο βόρειο Ιράκ. Και δεύτερον, στη βελτίωση της αντίληψης του διπολικού συστήµατος εξουσίας στην Τουρκία (στρατιωτικοί - πολιτικοί) υπέρ των ΗΠΑ.
Όπως γίνεται κατανοητό, το πρώτο στάδιο ίδρυσης του Κουρδιστάν έχει ήδη υλοποιηθεί. ∆ηλαδή στο βόρειο Ιράκ υφίσταται πλέον η Ανεξάρτητη Κουρδική ∆ιοίκηση. Τα επόµενα στάδια αφορούν αρχικά στην ανακήρυξη αυτού ως ανεξάρτητο κράτος, στη συνέχεια ενσωµάτωση σε αυτό των κουρδικών περιοχών του Ιράν, της Συρίας και της Τουρκίας και τέλος την ενοποίησή τους µε την Τουρκία µε µία µορφή συνοµοσπονδίας.
Ωστόσο, τίθενται τα εξής ερωτήµατα: Το σχέδιο αυτό µπορεί να ολοκληρωθεί; Σε µια περίοδο που θα αυτονοµείται η νοτιοανατολική Τουρκία, ένα κόµµα όπως το ΑΚΡ, που έχει την εµπιστοσύνη του 50% των Τούρκων ψηφοφόρων, θα µπορέσει να ολοκληρώσει το έργο του; Μήπως η δηµιουργία ενός νέου νεο-εθνικιστικού κόµµατος θα ήταν δυνατόν να υλοποιήσει το εν λόγω σχέδιο; Ποία θα είναι η στάση των τουρκικών εθνικιστικών κύκλων;
Όπως γίνεται κατανοητό, το πρώτο στάδιο ίδρυσης του Κουρδιστάν έχει ήδη υλοποιηθεί. ∆ηλαδή στο βόρειο Ιράκ υφίσταται πλέον η Ανεξάρτητη Κουρδική ∆ιοίκηση. Τα επόµενα στάδια αφορούν αρχικά στην ανακήρυξη αυτού ως ανεξάρτητο κράτος, στη συνέχεια ενσωµάτωση σε αυτό των κουρδικών περιοχών του Ιράν, της Συρίας και της Τουρκίας και τέλος την ενοποίησή τους µε την Τουρκία µε µία µορφή συνοµοσπονδίας.
Ωστόσο, τίθενται τα εξής ερωτήµατα: Το σχέδιο αυτό µπορεί να ολοκληρωθεί; Σε µια περίοδο που θα αυτονοµείται η νοτιοανατολική Τουρκία, ένα κόµµα όπως το ΑΚΡ, που έχει την εµπιστοσύνη του 50% των Τούρκων ψηφοφόρων, θα µπορέσει να ολοκληρώσει το έργο του; Μήπως η δηµιουργία ενός νέου νεο-εθνικιστικού κόµµατος θα ήταν δυνατόν να υλοποιήσει το εν λόγω σχέδιο; Ποία θα είναι η στάση των τουρκικών εθνικιστικών κύκλων;
Ποία θα είναι, εν προκειµένω, η αντίδραση του ΡΚΚ;
Η απάντηση των ΗΠΑ στο ενδεχόµενο τουρκικής άρνησης για τη συνέχιση του σχεδίου «Μεγάλο Κουρδιστάν» αποτυπώνεται µε ιδιαίτερα αποκαλυπτικό τρόπο σε αναφορά του Henri J. Barkey (σ.σ. θεωρείται ένας εκ των αρχιτεκτόνων του Κουρδιστάν) στις 31-8-2010, όπου εµµέσως απειλείται η Τουρκία µε εσωτερικές συγκρούσεις.
Η απάντηση των ΗΠΑ στο ενδεχόµενο τουρκικής άρνησης για τη συνέχιση του σχεδίου «Μεγάλο Κουρδιστάν» αποτυπώνεται µε ιδιαίτερα αποκαλυπτικό τρόπο σε αναφορά του Henri J. Barkey (σ.σ. θεωρείται ένας εκ των αρχιτεκτόνων του Κουρδιστάν) στις 31-8-2010, όπου εµµέσως απειλείται η Τουρκία µε εσωτερικές συγκρούσεις.
Συγκεκριµένα αναγράφονται τα εξής: [2] 6
• Το ΡΚΚ, σε σύγκριση µε τη δεκαετία του 1990 έχει αποκτήσει πολύ µεγάλη δύναµη.
• Οι Κούρδοι ηγέτες οργανώνουν τις περιοχές τους µε ισχυρές δυνάµεις και αποφασιστικότητα.
• Οι Κούρδοι κατοικούν σε όλη την τουρκική επικράτεια. Ως εκ τούτου µια εξέγερση τους δεν θα περιορισθεί µόνο σε µια περιοχή.
• Η τουρκική κυβέρνηση δεν επέδειξε αποφασιστικότητα για το κουρδικό άνοιγµα και εστιάσθηκε µόνο στα στρατιωτικά µέτρα.
• Οι Κούρδοι επιθυµούν την αυτονοµία τους, ενταγµένοι σε ένα ισχυρό κράτος που θα αναγνωρίζεται η εθνική τους ταυτότητα, θα επιτρέπεται να χρησιµοποιούν τη γλώσσα τους και να αναγνωρίζονται τα πολιτιστικά τους δικαιώµατα.
• Η Τουρκία βαδίζει αργά προς µια συγκρουσιακή κατάσταση και δεν προβαίνει σε καµία ενέργεια για την αποτροπή της. Έστω και ένα µικρό ατυχές περιστατικό, θα γίνει η αιτία για τη δηµιουργία σύγκρουσης µεταξύ των εθνικών µειονοτήτων στην Τουρκία, η οποία θα φέρει τα πάνω-κάτω στη χώρα.
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές, ότι πιθανόν το ΡΚΚ να τυγχάνει της προστασίας και καθοδήγησης των ΗΠΑ, προκειµένου η τουρκική κυβέρνηση να πεισθεί να άρει τις αντιρρήσεις της για τη δηµιουργία του Κουρδιστάν. Το ερώτηµα είναι ποιές θα είναι οι απαιτήσεις της Άγκυρας και κατά πόσο αυτές θα αφορούν στην ελληνική πλευρά (Ανατολική Μεσόγειος-Αιγαίο-Θράκη).
Εκτιµάται ότι για την άρση του αδιεξόδου, οι απαιτήσεις των Τούρκων πιθανόν να αρχίσουν να ικανοποιούνται µετά τις εκλογές στις Ηνωµένες Πολιτείες. Για το λόγο αυτό, την παρούσα περίοδο, η δροµολόγηση κινήσεων για δηµιουργία τετελεσµένων από όλες τις αντιµαχόµενες πλευρές θα πρέπει να θεωρείται δεδοµένη.
Στην περίπτωση δε, που η αµερικανική πλευρά επιλέξει την εν µέρει ικανοποίηση της Άγκυρας προκειµένου στη συνέχεια να ακολουθήσουν οι διακοπείσες τουρκο-κουρδικές (µυστικές ή µη) διαπραγµατεύσεις, τότε η συνέχεια είναι γνωστή: οι τουρκικές δυνάµεις ασφαλείας θα επιφέρουν σηµαντικές απώλειες στο ΡΚΚ και πιθανόν θα συλλάβουν ένα ηγετικό του στέλεχος, ίσως τον κουρδικής καταγωγής Σύριο Fehman Hüseyin που έχει το κωδικό όνοµα Bahoz Erdal.
Με τον τρόπο αυτό, πρώτον θα αποκατασταθεί η ηγετική παρουσία του Ερντογάν στην τουρκική κοινή γνώµη και δεύτερον θα βελτιωθεί η τουρκική αντίληψη περί των Αµερικανών, όπως έγινε και µε την σύλληψη του Οτσαλάν.
Με τον τρόπο αυτό, πρώτον θα αποκατασταθεί η ηγετική παρουσία του Ερντογάν στην τουρκική κοινή γνώµη και δεύτερον θα βελτιωθεί η τουρκική αντίληψη περί των Αµερικανών, όπως έγινε και µε την σύλληψη του Οτσαλάν.
Στο σηµείο αυτό, θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη, το δηµοσίευµα της τουρκικής εφηµερίδας Hürriyet/28-9-2012, σύµφωνα µε το οποίο ο Murat Karayilan και όλα τα στελέχη του ΡΚΚ που ανήκουν στον στενό πυρήνα του Οτσαλάν είναι πολύ ενοχληµένα µε τον Σύριο Bahoz Erdal, ο οποίος ήταν συµµαθητής µε τον Μπασάρ Αλ Άσαντ και τώρα είναι επικεφαλής των ανταρτικών τµηµάτων που επιχειρούν στη νοτιοανατολική Τουρκία. Η βασική αιτία της διάστασης αυτής εστιάζεται στο γεγονός ότι ο Bahoz Erdal αφενός δεν ενηµερώνει τα ηγετικά στελέχη του ΡΚΚ που βρίσκονται στο όρος Καντίλ, αφετέρου εφαρµόζει µια πολιτική υποστήριξης του Άσαντ. Επίσης, σύµφωνα µε πληροφορίες των τουρκικών υπηρεσιών πληροφοριών, το 80% των ανταρτών του ΡΚΚ που επιχειρούν την παρούσα περίοδο στην Τουρκία είναι Σύριοι κουρδικής καταγωγής, οι οποίοι έχουν τύχει ειδικής εκπαίδευσης στο όρος Καντίλ. 7
Τέλος, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η τελική έκβαση του κουρδικού προβλήµατος θα επηρεάσει άµεσα ή έµµεσα όλη την περιοχή, συµπεριλαµβανοµένης και της Ελλάδος-Κύπρου, µε αποτέλεσµα οι προσπάθειες απάντησης των ακόλουθων ερωτηµάτων να αποτελούν συνεχώς µέρος της επικαιρότητας:
Τέλος, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η τελική έκβαση του κουρδικού προβλήµατος θα επηρεάσει άµεσα ή έµµεσα όλη την περιοχή, συµπεριλαµβανοµένης και της Ελλάδος-Κύπρου, µε αποτέλεσµα οι προσπάθειες απάντησης των ακόλουθων ερωτηµάτων να αποτελούν συνεχώς µέρος της επικαιρότητας:
- • Το νέο κράτος των Κούρδων θα έχει διέξοδο στη θάλασσα; Εάν όχι, τούτο θα αναβαθµίσει έτι περαιτέρω τη γεωπολιτική και γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας;
- • Μια ενδεχόµενη αλλαγή συνόρων και αυτονόµηση περιοχών στην Τουρκία, το Ιράν και τη Συρία τι επιδράσεις θα έχει στην ευρύτερη περιοχή;
- • Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στον πολιτικό χάρτη της Τουρκίας, αναφορικά µε τη διαφαινόµενη κουρδική εξέγερση;
- • Κατά πόσο µια αποτυχία της τουρκικής κυβέρνησης να αντιµετωπίσει την κουρδική απειλή θα αποτελέσει το εισιτήριο επιστροφής των στρατιωτικών στο προηγούµενο καθεστώς ύπαρξής τους; Και αυτό τι επίδραση θα έχει στις ελληνο- τουρκικές σχέσεις;
- • Τι επιπτώσεις θα υπάρξουν για την Ελλάδα σε περίπτωση δηµιουργίας του Κουρδιστάν;
Πηγές
[1] Τουρκικές εφημερίδες Milliyet, Hürriyet, Aksam και Radikal
[2] Τουρκικό βιβλίο «Büyük Kurdistan (Μεγάλο Κουρδιστάν)»
[3] www.haberyurdum.com
Geostrategy